@article {
author = {Mahmoudiraja, Seyyedzakarya and ,  and , },
title = {بازخوانی انتقادی و تحلیل تطبیقی واکنش جریان‌های ملی‌گرا و اسلامی ایران به پان‌ترکیسم؛ از انقلاب مشروطه تا پایان پهلوی اول},
journal = {معرفت سیاسی 35 ، بهار و تابستان 1405},
volume = {18},
number = {1},
pages = {-},
year  = {2026},
publisher = {Imam Khomeini Educational and Research Institute},
issn = {2008-4366},
eissn = {8391-2980},
doi = {10.22034/siyasi.2025.5002562},
abstract = {},
keywords = {},
title_fa = {بازخوانی انتقادی و تحلیل تطبیقی واکنش جریان‌های ملی‌گرا و اسلامی ایران به پان‌ترکیسم؛ از انقلاب مشروطه تا پایان پهلوی اول},
abstract_fa ={تحولات ژئوپلیتیکی دهه‌های اخیر، به‌ویژه ارتقاء دکترین نو‌عثمانی‌گری و هم‌افزایی آن با گفتمان پان‌ترکیستی در جمهوری آذربایجان و ترکیه، همراه با بهره‌گیری سازمان‌یافته از تهییج قومیتی در شمال‌غرب ایران، به بازسازی تهدیدهای هویتی ـ سرزمینی علیه ایران منجر شده است. مسئله اصلی این پژوهش، واکاوی نحوه مواجهه دو جریان مهم اسلام‌گرایی و ملی‌گرایی با تحرکات پان‌ترکیستی در ایران معاصر از انقلاب مشروطه تا پایان پهلوی دوم است؛ موضوعی که نیازمند تحلیل مبتنی‌بر جامعه‌شناسی تاریخی و رویکرد تطبیقی برای فهم ابعاد ساختاری، گفتمانی و راهبردی این مواجهه می‌باشد. این تحقیق با روش کیفی و اتکای بر مطالعات اسنادی–کتابخانه‌ای، داده‌ها را از منظر تحلیل تاریخی اجتماعی و مقایسه تطبیقی بررسی می‌کند. یافته‌ها نشان می‌دهد که در بستر بی‌ثباتی سیاسی، از دست‌رفتن بخش‌هایی از قلمرو به‌علت ترکیب عوامل داخلی و مداخلات خارجی و احساس ضرورت دولت متمرکز و مقتدر، هر دو جریان بر حفظ تمامیت ارضی و انسجام ملی توافق داشتند. بااین‌حال، در سطح رویکرد و ابزار تفاوت‌های آشکاری وجود داشت: ملی‌گرایان بر تکیه به حافظه ایرانشهر، تثبیت مرزهای جغرافیایی و روایت‌های تاریخ‌مدار متکی بودند؛ اسلام‌گرایان بر تقویت شبکه‌های همبستگی فراملی امت، انسجام مذهبی–فرهنگی و بسیج دفاعی تأکید می‌کردند. },
keywords_fa = {پان‌ترکیسم ,ملی‌گرایی ,اسلام‌گرایی ,هویت ملی ,جامعه‌شناسی تاریخی ,},
url = {https://siyasi.nashriyat.ir/node/5002562},
eprint = {}
}