TY - JOUR ID - 5002742 TI - سیاست دینی در اندیشه آگوستین و امام خمینی: مقایسه‌ی دو الگوی تفکیک‌گرای قدسی و وحدت‌گرای توحیدی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 11 LA - fa SN - 2008-4366 AU - hasan, malekinejad AD - AU - , AD - AU - Behroz, Haddadi AD - استادیار Y1 - 2026 PY - 2026 VL - 17 IS - 2 SP - EP - سیاست دینی ,آگوستین ,امام خمینی ,الهیات سیاسی ,عرفان ,مشروعیت ,ولایت فقیه ,شهر خدا ,پیوند دین و قدرت ,تفکیک دین و سیاست ,DO - 10.22034/siyasi.2025.5002742 AB - در این مقاله، با رویکردی تطبیقی به تحلیل دو الگوی متمایز سیاست دینی در اندیشه آگوستین قدیس و امام خمینی (ره) پرداخته می‌شود؛ دو متفکری که به‌رغم تفاوت‌های تاریخی، زبانی و سنتی، هر دو از جایگاه الهی‌دان، فیلسوف و عارف به نسبت دین و سیاست نگریسته‌اند. آگوستین، در چارچوب الاهیات مسیحی و با تأثیر از نوافلاطونیسم، الگویی تفکیک‌گرا ارائه می‌دهد که در آن سیاست به‌عنوان قلمروی زمینی و فانی از عرصه دین و رستگاری جدا می‌ماند. در مقابل، امام خمینی، با اتکا به عرفان اسلامی، حکمت متعالیه و فقه شیعی، سیاست را تجلی اراده الهی و امتداد عینی دیانت در جامعه تلقی می‌کند. مقاله نشان می‌دهد که این دو الگو نه‌تنها در فهم مشروعیت سیاسی، نقش مردم، جایگاه عرفان و هدف حکومت، بلکه در هستی‌شناسی و انسان‌شناسی نیز به دو منظومه معنایی متفاوت تعلق دارند. بدین ترتیب، سیاست دینی در اندیشه آگوستین بر محور پرهیز از آلودگی قدرت برای حفظ قداست دین بنا شده، در حالی که در اندیشه امام خمینی، دین جز در متن سیاست و هدایت اجتماعی به‌تمامی ظهور نمی‌یابد. این تحلیل تطبیقی با هدف تبیین بنیادهای فلسفی، الهیاتی و عرفانی دو رویکرد، بستری برای بازاندیشی در نسبت دین و قدرت در سنت‌های دینی مختلف فراهم می‌سازد. UR - https://siyasi.nashriyat.ir/node/5002742 L1 - ER -