معرفت سیاسی، سال پانزدهم، شماره دوم، پیاپی 30، پاییز و زمستان 1402، صفحات 23-36

    تفسیر سیاسی امام خمینی(ره) از انانیت و رسالت انبیاء الهی در قرآن

    نویسندگان:
    مهدی فاتحی نیا / دانشیار - دانشگاه یزد / fatehnm@yahoo.com
    doi 10.22034/siyasi.2024.2022160
    چکیده: 
    امام خمینی(ره) از جمله اندیشمندان اسلامی متأثر از افکار صدرالدین شیرازی هستند که معتقدند یکی از مراحل تکوین عرفان اسلامی ورود به حوزه سیاست است و در عمل نیز این دیدگاه را به منصه ظهور رساندند. با عنایت به تأکید توأمان بر مساله انانیت و رسالت انبیا الهی در آثار عرفانی و سیاسی امام خمینی(ره)، این پرسش مطرح می‌شود که تفسیر سیاسی ایشان از انانیت و رسالت انبیا در قرآن چیست؟ رجوع مستقیم به آثار امام خمینی(ره) و کنکاش در دیدگاه‌های ایشان بر اساس روش توصیفی-تحلیلی نشان می‌دهد که ضرورت خروج از ظلمات و حرکت به سمت نور یکی از حلقه‌های اتصال اندیشه‌های عرفانی و سیاسی امام خمینی(ره) است. کنار زدن انانیت در وجود انبیا سبب می‌شود اهداف اصلی رسالت از جمله مبارزه با سرمنشأ فساد، بیدار کردن مردم و خروج از ظلمات به سمت نور ممکن شود. در اندیشه قرآنی امام خمینی(ره) پیروزی واقعی پیامبران در کنار زدن همه پرده‌های ظلمت ناشی از انانیت و رسیدن به فتح مطلق است و این غایت عروج کمال و نماندن هیچ بقیتی از انانیت در انسان است تا زمینه ایجاد یک نظام عادلانه اجتماعی نیز فراهم ‌شود.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Imam Khomeini's Political Interpretation of the Selfishness and Mission of divine Prophets in the Qur'an
    Abstract: 
    Imam Khomeini is one of the Islamic thinkers influenced by the thoughts of Sadr al-Din Shirazi, who believe that one of the steps in the development of Islamic mysticism is to enter the field of politics, and in practice, they brought this view to the fore. Considering the simultaneous emphasis on the issue of the selfishness and mission of divine prophets in the mystical and political works of Imam Khomeini, the question is raised, what is his political interpretation of the selfishness and mission of the prophets in the Qur'an? A direct reference to the works of Imam Khomeini and exploring his views based on the descriptive-analytical method shows that the necessity of leaving the darkness and moving towards the light is one of the connecting links of Imam Khomeini's mystical and political thoughts. Putting aside the selfishness in the presence of the prophets makes the main goals of the mission possible, including fighting the root cause of corruption, awakening the people, and moving out of the darkness towards the light. In the Quranic thought of Imam Khomeini, the real victory of the prophets is to overcome all the veils of darkness caused by selfishness and achieve absolute victory, and this is the goal of the ascension of perfection and leaving no remnant of selfishness in human beings, so that the ground for the creation of a just social system is also provided.
    • آرمین، محسن، 1394، «اخلاق تفسیر در تفسیر امام ‌خمینی(ره)»، در: همایش‌نامة قرآن و امام خمینی(ره)، تهران، سنا.
    • جمشیدی، محمدحسین، 1385، «مفهوم و ماهیت «قیام» در اندیشة سیاسی امام خمینی(ره)»، حضور، ش56، ص16-34.
    • حمزئیان، عظیم و سمیه اسدی، 1395، «بررسی حجاب‌های عرفانی از دیدگاه ابوعبدالله نفّری»، پژوهش‌های ادب عرفانی (گوهر دریا)، ش31، ص65-90.
    • خمینی، سیدمصطفی، 1391، تفسیر قرآن کریم، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام ‌خمینی(ره).
    • رضایی ‌تهرانی، علی، 1393، سیر و سلوک: طرحی نو در عرفان عملی شیعه، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام ‌خمینی(ره).
    • شمس، محمدجواد و مقدادیان، عادل، 1393، «مفهوم عرفانی نور و ظل در قرآن و سنت»، پژوهشنامة عرفان، ش14، ص39-59.
    • طباطبائی، سیدمحمدحسین، 1360، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمۀ سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    • طبرسی، 1425ق، مجمع البیان، بیروت، مؤسسة اعلمی.
    • علی‌پور، فاطمه، 1399، «تبیین امام ‌خمینی(ره) از تکامل نفس گنهکاران بر مبنای حکمت متعالیه»، پژوهشنامة متین، ش89، ص85-103.
    • فیرحی، داود و مهدی فدائی مهربانی، 1386، «پیوند عرفان و سیاست از منظر عزیزالدین نسفی»، پژوهش سیاست نظری (پژوهش علوم سیاسی)، ش4، ص44-74.
    • قدسی، محمد، 1377، «امام ‌خمینی(ره) پیشتاز عرفان متعهد»، ارتباطات فرهنگ، ش8، ص129-150.
    • قرائتی، محسن، 1376، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
    • کمالی‌زاده، طاهره، 1391، «قاعدۀ مشرقیۀ «نور و ظلمت» و نظریۀ اشراقی «معاد»»، مطالعات اسلامی، فلسفه و کلام، ش88، ص103-125.
    • مازوجی، حسین و سیدعلی مستجاب‌الدعواتی، 1395، «چیستی و چگونگی حجاب‌های سلوکی نورانی در عرفان اسلامی»، در: همایش بین‌المللی شرق‌شناسی، تاریخ و ادبیات پارسی، ارمنستان، ایروان.
    • محدثی، جواد، 1394، بر کرانة شرح چهل حدیث امام ‌خمینی(ره)، تهران، مؤسسة چاپ و نشر عروج.
    • مصباح یزدی، محمدتقی، 1383، به سوی او، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام ‌خمینی(ره).
    • مقدادیان، عادل و همکاران، 1401، «معنایابی استعارة «بت» در اشعار عرفانی حافظ و امام ‌خمینی(ره)»، پژوهشنامة متین، ش94، ص155-182.
    • مکارم شیرازی، ناصر، 1385، قصه‌های قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
    • موسوی ‌خمینی، سیدروح‌الله، 1321، آداب الصلوة، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام ‌خمینی(ره).
    • موسوی ‌خمینی، سیدروح‌الله، 1378، صحیفة امام، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام ‌خمینی(ره).
    • موسوی ‌خمینی، سیدروح‌الله، 1387، ره عشق: نامة عرفانی حضرت امام ‌خمینی(ره)، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام ‌خمینی(ره).
    • موسوی ‌خمینی، سیدروح‌الله، 1388، شرح حدیث جنود و عقل، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام ‌خمینی(ره).
    • موسوی ‌خمینی، سیدروح‌الله، 1392، دیوان اشعار، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام ‌خمینی(ره).
    • موسوی ‌خمینی، سیدروح‌الله، 1394 الف، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام ‌خمینی(ره).
    • موسوی ‌خمینی، سیدروح‌الله، 1394 ب، ولایت فقیه؛ حکومت اسلامی: تقریر بیانات امام خمینی(ره)، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام ‌خمینی(ره).
    • موسوی ‌خمینی، سیدروح‌الله، 1395، مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه، ترجمة ح. مستوفی، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام ‌خمینی(ره).
    • مهاجرنیا، محسن، 1387، «مبانی عرفانی اندیشة سیاسی امام ‌خمینی(ره) بر مبنای مصباح ‌الهدایه»، مطالعات انقلاب اسلامی، ش15، ص55-74.
    • نژادتبریزی، زهرا سادات و همکاران، 1400، «فلسفة نبوت از دیدگاه شیخ طوسی و ملاصدرا»، الهیات تطبیقی، ش26، ص113-124.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    فاتحی نیا، مهدی.(1402) تفسیر سیاسی امام خمینی(ره) از انانیت و رسالت انبیاء الهی در قرآن. دو فصلنامه معرفت سیاسی، 15(2)، 23-36 https://doi.org/10.22034/siyasi.2024.2022160

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مهدی فاتحی نیا."تفسیر سیاسی امام خمینی(ره) از انانیت و رسالت انبیاء الهی در قرآن". دو فصلنامه معرفت سیاسی، 15، 2، 1402، 23-36

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    فاتحی نیا، مهدی.(1402) 'تفسیر سیاسی امام خمینی(ره) از انانیت و رسالت انبیاء الهی در قرآن'، دو فصلنامه معرفت سیاسی، 15(2), pp. 23-36

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    فاتحی نیا، مهدی. تفسیر سیاسی امام خمینی(ره) از انانیت و رسالت انبیاء الهی در قرآن. معرفت سیاسی، 15, 1402؛ 15(2): 23-36