معرفت سیاسی، سال پانزدهم، شماره دوم، پیاپی 30، پاییز و زمستان 1402، صفحات 87-104

    بررسی فرایند نظام‌پردازی در تراز روابط بین‌الملل اسلامی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    محمد ملک زاده / استادیار گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی / malekzadeh1350@gmail.com
    doi 10.22034/siyasi.2024.5000756
    چکیده: 
    نظام روابط بین‌الملل اسلامی مجموعه‌ای نظام‌مند، متشکل از مبانی بینشی، هنجاری و الگوهای رفتاری در روابط متقابل واحدهای حکومتی، نهادهای غیردولتی و همچنین روندهای سیاسی میان ملت‌ها و کشورهای جهان است که از مبانی دینی اسلام استنباط مى‌شود. نظام‌پردازی در حوزة روابط بین‌الملل اسلامی را می‌توان ذیل نظام‌های مختلف، از کلان‌نظام گرفته تا خرده‌نظام، دسته‌بندی کرد. نظام‌های یادشده، هرکدام در بخش‌های مختلف روابط بین‌الملل، اعم ‌از نظام‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی قابل تعریف‌اند. هدف از انجام تحقیق پیش رو، بررسی چیستی و چرایی نظام‌پردازی در حوزة روابط بین‌الملل اسلامی و برخی ملاحظات نظری و عملی دربارة آن است. براساس یافته‌های این پژوهش، نظام‌پردازی در حوزة روابط بین‌الملل اسلامی مستلزم رعایت اقتضائات دینی در سه عرصة حاکمیت، حکومت و حکمرانی جهانی است. این اقتضائات در خلال پاسخ به مسائل یادشده با روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکردی کاربردی جهت کشف نظام روابط بین‌الملل اسلامی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این تحقیق، همچنین به بررسی مبانی معرفتی دین اسلام و قواعد مربوط به آن در نحوة تعامل با ملت‌ها و روابط با کشورهای مختلف جهان در چهارچوب نظام روابط بین‌الملل اسلامی می‌پردازد.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Theoretical and Practical Considerations of Systematization in International Islamic Relations
    Abstract: 
    The system of Islamic international relations is a systematic set, consisting of insightful, normative and behavioral principles in the mutual relations of governmental units, non-governmental institutions, as well as political trends among the nations and countries of the world, which are inferred from the religious foundations of Islam. Systematization in the field of Islamic international relations can be classified under different systems, from the macrosystem to the subsystem. The mentioned systems can be defined in different parts of international relations, including political, economic and cultural systems. The purpose of this research is to examine what and why systematization in the field of international Islamic relations and some theoretical and practical considerations about it. Based on the findings of this research, systematization in the field of Islamic international relations requires compliance with religious requirements in the three arenas of sovereignty, governance and global governance. These requirements have been investigated during the response to the mentioned issues with a descriptive-analytical method and with a practical approach to discover the system of Islamic international relations. This research also examines the epistemological foundations of Islam and its related rules in the way of interaction with nations and relations with different countries of the world within the framework of the Islamic international relations system.
    • ابن‌فارس، احمدبن فارس، 1404ق، معجم مقاییس اللغة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
    • احمدی میانجی، علی، 1419ق، مکاتیب الرسول، طهران، دارالحدیث الثقافیه.
    • بوازار، مارسل، 1369، اسلام و جهان امروز، ترجمة مسعود محمد، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    • بوتول، گاستون، 1368، جامعه‌شناسى جنگ، ترجمة هوشنگ فرخجسته، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامى.
    • تیلیش، پل، 1381، الهیات سیستماتیک، ترجمة حسین نوروزی، تهران، حکمت.
    • جانز، آنتونی اچ و نلی لاهود، 1389، اسلام و سیاست بین‌الملل، ترجمة رضا سیمبر، تهران، دانشگاه امام صادق(ع).
    • خامنه‌ای، سیدعلی، 28/7/1368، بیانات در خطبه‏هاى نماز جمعۀ تهران، https://khl.ink/f/2207.
    • دال، رابرت، 1364، تجزیه و تحلیل جدید سیاست، ترجمة حسین ظفریان، تهران، مترجم.
    • رشاد، علی‌اکبر، 1399، «فرایند نظام‌سازی اسلامی با تأکید بر نظام سیاسی»، فقه و سیاست، ش2، ص7ـ31.
    • سیمبر، رضا و ارسلان قربانی شیخ‌نشین، 1389، اسلام‌گرایی در نظام بین‌الملل رهیافت‌ها و رویکردها، تهران، دانشگاه امام صادق(ع).
    • صدر، سیدمحمدباقر، 1393، اقتصاد ما، ترجمة ابوالقاسم حسینی ژرفا، قم، پژوهشگاه شهید صدر.
    • عمید، حسن، 1389، فرهنگ عمید، سرپرست تألیف و ویرایش، فرهاد قربان‌زاده، تهران، اَشجَع.
    • عمید زنجانی، عباسعلی، 1377، فقه سیاسی (حقوق بین‌الملل اسلام)، تهران، امیرکبیر.
    • فراهیدی، خلیل‌بن احمد، 1409ق، کتاب العین، قم، دارالهجره.
    • فیومی، احمدبن محمد، 1414ق، المصباح المنیر، قم، دارالهجره.
    • گیدنز، آنتونی، ۱۳۸۴، جامعه‌شناسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران، نشر نی.
    • لیتل، دانیل، 1392، تبیین در علوم اجتماعی، درآمدی به فلسفة علم‌الاجتماع، ترجمة عبدالکریم سروش، تهران، مؤسسة فرهنگی صراط.
    • مارش، دیوید و جری استوکر، 1378، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمة امیرمحمد حاجی یوسفی، ت‍ه‍ران‌، پ‍ژوه‍ش‍ک‍دة‌ م‍طال‍ع‍ات‌ راهبردی.
    • مطهری، مرتضی، 1362، عدل الهی، تهران، صدرا.
    • مطهری، مرتضی، 1367، انسان کامل، تهران، صدرا.
    • مکارم شیرازی، ناصر، 1374، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب اسلامیه.
    • موسوی خمینی، سیدروح‌الله، 1361-1369، صحیفة نور؛ مجموعه رهنمودهای امام خمینی(ره)، تهران، مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    • موسوی خمینی، سیدروح‌الله، 1379، صحیفة امام؛ مجموعه آثار امام خمینی(ره)، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    • نقیب‌زاده، احمد، 1388، تاریخ دیپلماسی و روابط بین‌الملل، تهران، قومس.
    • وست چرچمن، چارلز، 1369، نظریة سیستم‌ها، ترجمة رشید اصلانی، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
    • هانسون، اریک او، 1389، دین و سیاست در نظام بین‌الملل معاصر، ترجمة ارسلان قربانی شیخ‌نشین، تهران، دانشگاه امام صادق.
    • Buzan, Barry, & Little, Richard, 2000, International Systems in World History: Remaking the Study of International Relations, Oxford University Press.
    • https://dictionary.cambridge.org/pl/dictionary/english/system
    • https://www.yourdictionary.com/system/websters
    • Theodore, A., & Couloumbis, James, H. 1986, Wolfe, Introduction to International Relations, power and, Justice, New Delhi: Prentice, Hall, Znc.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    ملک زاده، محمد.(1402) بررسی فرایند نظام‌پردازی در تراز روابط بین‌الملل اسلامی. دو فصلنامه معرفت سیاسی، 15(2)، 87-104 https://doi.org/10.22034/siyasi.2024.5000756

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محمد ملک زاده."بررسی فرایند نظام‌پردازی در تراز روابط بین‌الملل اسلامی". دو فصلنامه معرفت سیاسی، 15، 2، 1402، 87-104

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    ملک زاده، محمد.(1402) 'بررسی فرایند نظام‌پردازی در تراز روابط بین‌الملل اسلامی'، دو فصلنامه معرفت سیاسی، 15(2), pp. 87-104

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    ملک زاده، محمد. بررسی فرایند نظام‌پردازی در تراز روابط بین‌الملل اسلامی. معرفت سیاسی، 15, 1402؛ 15(2): 87-104