Ma`rifat-e Siasi, Volume 6, Issue 2, No 12, Year 2025 , Pages 65-88

    Ayatollah Brujerdi's Political Activity; a Prelude to Imam Khomeini's Movement

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ali naghi / Faculty Member of Islamic Azad University of Qom / Nashrieh@qabas.net
    Abstract: 
    Ayatollah Brujerdi, one of the famous contemporary Shi'ah jurists and religious authorities, adopted theoretical principles and was involved in a political activity when he dealt with Pahlavi the second. The fact that Ayatollah Brujerdi and Imam Khomeini were contemporaneous with Pahlavi regime and have high positions as religious authorities in succession at that time is worth considering, by making a comparative study of their political in dealing with the second Pahlavi. This help us see whether or not there is conforming between the activity of each of them and find whether or not Ayatollah Brujerdi's reaction, if he remained alive, would be similar to Imam Khomeini's reaction against shah regime's insistence on in performing the American reforms, Using an analytical approach based on a documental study, this paper investigates Ayatollah Brujerdi's thought and political activities against the policy of the previous regime and compares them with those of Imam Khomeini. The findings of the study show that Ayatollah Brujerdi's political activities are similar to those of Imam Khomaeini and as a prelude to the movement which ended in Imam Khomeini's revolution
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :سلوک سیاسی آیت الله بروجردی ره؛ پیش درآمد نهضت امام خمینی ره
    Abstract: 
    آیت الله بروجردی، یکی از فقها و مراجع نامدار معاصر شیعه، دارای مبانی نظری و رفتار سیاسی در تعامل با پهلوی دوم بود. معاصرت ایشان و امام خمینی ره با آن رژیم و مسئولیت مرجعیت پیاپی آن دو در آن ایام، مقتضی مطالعه‌ی تطبیقی میان سلوک سیاسی آن دو در تعامل با پهلوی دوم است تا همسویی یا ناهمگونی سلوک آنان بررسی گردد و معلوم شود که آیا آیت الله بروجردی در صورت ادامه‌ی حیات و اصرار رژیم شاه در اجرای اصلاحات آمریکایی، واکنشی همانند امام خمینی از خود نشان می داد؟ این نوشتار با رویکرد تحلیلی و مطالعه‌ی اسنادی، به بررسی اندیشه و رفتار سیاسی آیت الله بروجردی در قبال اقدامات رژیم سابق و مقایسه‌ی آن با امام خمینی در همین زمینه پرداخته و نتیجه‌ی به دست آمده از همسویی و پیش درآمدی سلوک سیاسی آیت الله بروجردی نسبت به نهضت منجر به انقلاب اسلامی امام خمینی ره حکایت دارد.
    References: 
    • ابراهيم‌پور، ابراهيم، 1387، «اسوة مرجعيت»، در: ويژه‌نامة آيت‌الله العظمي بروجردي، قم، دفتر عقل.
    • احمدي طباطبايي، سيدمحمدرضا، 1390، «آيت الله بروجردي» در: انديشة سياسي متفکران مسلمان، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگي و اجتماعي.
    • اردبيلي، احمد، 1414ق، مجمع الفايده و البرهان في شرح ارشاد الاذهان، قم، مؤسسة نشر اسلامي.
    • آذرشب، محمدعلي، 1384، پيشينه تقريب، تهران، مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي.
    • بدلا، سيدحسن، 1378، هفتاد سال خاطره از آيت‌الله سيدحسن بدلا، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامي.
    • برجي، يعقوب علي، 1380، «سير تاريخي نظرية ولايت فقيه»، انديشة صادق، ش 3 و 4، ص94-96.
    • بروجردي، حسين ، 1388، مجموعه استفائات، قم، مؤسسة حضرت آيت‌الله ‌العظمي بروجردي.
    • پهلوي، محمدرضا، 1345، انقلاب سفيد، تهران، چاپخانه بانک ملي ايران.
    • جمعي از نويسندگان، 1379، چشم و چراغ مرجعيت، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
    • جمعي از نويسندگان مجله حوزه، 1382، آيينه‌داران حقيقت، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
    • حسينيان، سيدحامد، 1382، «آيت‌الله بروجردي و سياست»، دانش‌پژوهان، ش4، ص24-29.
    • حلي (محقق)، حسن‌بن محمد، بي‌تا، شرايع الاسلام، بي‌جا، دار الهدي.
    • حوزه، 1370(الف)، «مصاحبه با آيت‌الله فاضل لنکراني»، حوزه، ش43-44، ص137-161.
    • ـــــ ، 1370(ب)، «مصاحبه با حجت‌الاسلام والمسلمين بدلا»، حوزه، ش43-44، ص85-106.
    • ـــــ ، 1371، «مصاحبه با آيت‌الله ميرزا غلامحسين جعفري همداني»، حوزه، ش52، ص25-46.
    • دواني، علي، 1372، زندگاني زعيم بزرگ...، تهران، مطهر.
    • ـــــ ، 1379، مفاخر اسلام، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامي.
    • ـــــ ، 1382، خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام فلسفي، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامي.
    • ذبيح‌زاده، علي‌نقي، 1392، مطالعة تطبيقي ميان سلوک سياسي آيت‌الله بروجردي و امام‌خميني در تعامل با پهلوي دوم، پايان‌نامة مقطع دكتري، علوم سياسي، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام‌ خميني.
    • رابينسون، ريچارد، 1337، جمهوري اول ترکيه، ترجمة ايرج اميني، تهران، بي‌جا.
    • روزنامة شرق، فروردين 1385، ويژه‌نامة فقيه ماندگار.
    • طبري، ابي‌جعفر محمد، 1385ق، تاريخ الامم و الملوک، قاهره، مطبعة الاستقامه.
    • طرح ولايت، 1391، «ناگفته‌هاي خورشيد»، طرح ولايت، ش3، ص52-55.
    • طوسي، محمد، بي‌تا، النهايه في مجرد الفقه و الفتاوي، قم، قدس محمدي.
    • علوي طباطبايي، محمدحسين، 1341، خاطرات زندگاني آيت‌الله بروجردي، تهران، اطلاعات.
    • علي‌آبادي، محمد، 1378، الگوي زعامت، سرگذشت‌هاي ويژه حضرت آيت‌الله‌العظمي بروجردي از زبان علما و مراجع، قم، انتشارات اسلامي.
    • عميد زنجاني، عباسعلي، 1368، انفلاب اسلامي و ريشه‌هاي آن، تهران، کتاب سياسي.
    • کرباسچي، غلامرضا، 1380، تاريخ شفاهي انقلاب اسلامي، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامي.
    • کرکي، علي، 1408ق، جامع المقاصد في شرح القواعد، قم، مؤسسة آل‌البيت.
    • ـــــ ، 1409ق، رسائل المحقق الکرکي، قم، مکتبه آيت‌الله مرعشي.
    • گروه تدوين خاطرات و تاريخ شفاهي، 1382، انقلاب اسلامي به روايت خاطره (از دوران زعامت آيت‌الله بروجردي تا قيام 15 خرداد)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامي.
    • گلپايگاني، مرتضي، 1380، واژگان علوم اجتماعي، تهران، بهينه.
    • مرکز بررسي اسناد تاريخي وزارت اطلاعات، 1379، روحاني مبارز آيت‌الله سيد ابوالقاسم کاشاني به روايت اسناد، تهران.
    • مرکز بررسي تاريخي وزارت اطلاعات، 1378، قيام پانزده خرداد به روايت اسناد (زمينه‌ها)، تهران.
    • مطهري، مرتضي، 1365، تکامل اجتماعي انسان، قم، صدرا.
    • معرفت، محمدهادي، 1377، ولايت فقيه، قم، تمهيد.
    • مفيد، محمدبن نعمان، 1413ق، مقنعه، قم، جامعه مدرسين.
    • ـــــ ، 1414ق، اوائل المقالات (سلسله مؤلفات الشيخ المفيد)، بيروت، دار المفيد.
    • مکتب اسلام، 1340، ش46.
    • ممدوحي، حسن، 1380، حکمت حکومت فقيه، چ دوم، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
    • منتظري، حسينعلي، 1361، مباني فقهي حکومت اسلامي (دراسات في ولاية ‌الفقهيه و فقه الدولة الاسلامية)، ترجمة محمود صلواتي، قم، تفکر.
    • ـــــ ، 1409ق، دراسات في ولاية ‌الفقيه و فقه الدولة الاسلامية، قم، منشورات المرکز العالمي
    • المدرسات الاسلاميه.
    • ـــــ ، 1369، البدر الزاهر في صلاة الجمعه و المسافر، قم، دفتر تبليغات اسلامي و مطبعة الحکمه.
    • ـــــ ، 1379، متن کامل خاطرات آيت‌الله حسينعلي منتظري، بي‌جا، اتحاد ناشران ايراني در اروپا.
    • منصوري، جواد، 1378، قيام 15 خرداد به روايت اسناد، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامي.
    • منظور الاجداد، حسين، 1379، مرجعيت در عرصه‌هاي اجتماع و سياست، تهران، شيراز.
    • مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام، 1386، سير مبارزات امام خميني درآيينة اسناد به روايت ساواک، تهران.
    • موسوي خميني، سيدروح‌الله، بي‌تا، ولايت فقيه، بي‌جا، بي‌نا.
    • ـــــ ، 1372، صحيفه نور، تهران، مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني.
    • واعظ‌زاده خراساني، محمد و جلال ميرآقايي، 1379، زندگي و مکتب فقهي، اصولي و حديثي و رجالي آيت‌الله العظمي بروجردي، تهران، مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي.
    • واعظ‌زاده خراساني، 1360، «سيري در زندگي علمي و انقلابي استاد شهيد مطهري»، يادنامة استاد مطهري، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامي.
    • الوردي، علي، بي‌تا، وعاظ السلاطين، بي‌جا، بي‌نا.
    • يزدي، محمد، 1380، خاطرات آيت‌الله محمد يزدي، تهران، مرکز ا
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , ali naghi.(2025) Ayatollah Brujerdi's Political Activity; a Prelude to Imam Khomeini's Movement . Ma`rifat-e Siasi, 6(2), 65-88

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    ali naghi ."Ayatollah Brujerdi's Political Activity; a Prelude to Imam Khomeini's Movement ". Ma`rifat-e Siasi, 6, 2, 2025, 65-88

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , A.(2025) 'Ayatollah Brujerdi's Political Activity; a Prelude to Imam Khomeini's Movement ', Ma`rifat-e Siasi, 6(2), pp. 65-88

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , A. Ayatollah Brujerdi's Political Activity; a Prelude to Imam Khomeini's Movement . Ma`rifat-e Siasi, 2025; 6(2): 65-88