Pages:
11-38
Receive Date: 2025/10/24
Accept Date: 2025/10/24
Abstract:
Being one of the principles of political management in human societies, state has appeared in human societies in various forms including empire, country, nation-state etc. Being concerned with political management, religions have always thus paid heed to the subject of ‘state’.
Having a theoretical approach and aiming to explain the meaning and place of state in the Holy Quran, the present article begins its task with exploring the requirements of a religious state in the Holy Quran. In other words, what are the semantic and pragmatic implications of the ‘Islamization’ of a state? To answer this question, the author examines different theories of state, chooses the theory of constitutional state as a fundamental theory on the basis of Islamic worldview, reviews the applications of an Islamic state on the basis of an Islamic political discourse and introduces a new model of ‘Islamic state’.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :کالبدشکافی دولت دینی؛ معنا و مقام دولت در قرآن کریم / اصغر افتخاری
Abstract:
دولت از مبانی تدبیر سیاسی در جوامع انسانی است که علاوه بر ساختار ویژه اش، به اشکال گوناگون در جماعت های انسانی از قبیل، امپراتوری، کشور، ملت ـ دولت و... حضور داشته است. از این رو، ادیان از آن جهت که به مقولهی مهم تدبیر سیاسی می پردازند، به موضوع «دولت» نیز توجه داشته اند.
این مقاله با روش تحلیل نظری و اسنادی و با هدف بیان معنا و منزلت دولت در قرآن کریم با این پرسش آغاز می شود که مقتضای دینی بودن دولت در گفتمان اسلامی چیست؟ به عبارت دیگر، «اسلامی شدن» دولت در یک جامعه، چه تحول معناشناختی و کارکردی برای دولت در پی خواهد داشت؟ در پاسخ به این پرسش، طرح و نقد نظریه های دولت، انتخاب «نظریهی دولت مشروطه» به عنوان نظریهی مبنا، بر اساس جهان بینی اسلامی و بازخوانی کارویژه های دولت اسلامی مستند به گفتمان سیاسی اسلامی و معرفی الگوی «دولت اسلامی» حاصل مقالهی پیش روی شماست.
References:
- ـ احمد، منيرالدين، نهاد آموزش اسلامي، محمدحسين ساكت، تهران، نگاه معاصر، 1384.
- ـ افتخاري، اصغر و كمالي، علياكبر، رويكرد ديني در تهاجم فرهنگي، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 1377.
- ـ افتخاري، اصغر و همكاران، قدرت نرم و سرمايه اجتماعي، تهران، دانشگاه امام صادق، 1387 ـ ب.
- ـ افتخاري، اصغر و همكاران، قدرت نرم، فرهنگ و امنيت، تهران، دانشگاه امام صادق، 1387- الف.
- ـ افتخاري، اصغر، «شرعيسازي در مقابل عرفيسازي»، در: علي اكبر كمالي (به اهتمام) بررسي و نقد مباني سكولاريسم، تهران، دانشگاه امام صادق، 1386.
- ـ افتخاري، اصغر، اقتدار ملي: جامعهشناسي سياسي قدرت از ديدگاه امام خميني، تهران، عقيدتيـ سياسي نيروي انتظامي، 1380.
- ـ افتخاري، اصغر، مصلحت و سياست: رويكردي اسلامي، تهران، دانشگاه امام صادق، 1384.
- ـ البوطي، محمدسعيد رمضان، مصلحت و شريعت، اصغر افتخاري، تهران، گام نو، 1384.
- ـ العروي، عبدالله، مفهوم الدوله، بيروت، المركز الثقافي العربي، 2001.
- ـ امام خميني، صحيفة نور، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 1361.
- ـ امام خميني، ولايت فقيه و جهاد اكبر، تهران، الست فقيه، بيتا.
- ـ برجي، يعقوبعلي، ولايت فقيه در انديشه فقيهان، تهران، دانشگاه امام صادق، 1385.
- ـ بيضون، ابراهيم، الحجاز و الدوله الاسلاميه، بيروت، المؤسسة الجامعيه للدراسات و النشر و التوزيع، 1983.
- ـ جهانبزرگي، احمد، درآمدي بر تحول نظريه دولت در اسلام، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، 1381.
- ـ حسيني شيرازي، محمد، اول حكومه اسلاميه في المدينه المنوره، بيروت، مركز الرسول الاعظم للتحقيق و النشر، 1998.
- ـ دشتي، محمد و سيدكاظم محمدي، المعجم المفهرس نهج البلاغه، قم، مشهور، 1380.
- ـ ژيلسون، اتين، روح فلسفه قرون وسطي، ع. داوودي، تهران، مؤسسة مطالعات و تحقيقات فرهنگي، 1366.
- ـ شرابي، هشام و ديگران، سياست، نظريه و جهان عرب: نگاه انتقادي، مرتضي بحراني و ديگران، تهران، پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي، 1386.
- ـ عبدالباقي، محمدفؤاد، المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الكريم، تهران، اسلامي، 1384.
- ـ عميد زنجاني، عباسعلي، مباني انديشه سياسي اسلام، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، بيتا.
- ـ گر، تدرابرت، چرا انسانها شورش ميكنند، علي مرشدي زاد، تهران، پژوهشكده مطالعات راهبردي، 1377.
- ـ مطهري، مرتضي، امامت و رهبري، تهران، صدرا، 1370 ـ ب.
- ـ مطهري، مرتضي، ولاءها و ولايتها، تهران، صدرا، 1370 ـ الف.
- ـ مهدوي كني، محمدرضا، البدايه في الاخلاق العمليه، بيروت، دار الهادي، 2002.
- ـ مهدوي كني، محمدرضا، بيست گفتار، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، 1380.
- ـ ميلر، ديويد، مليت، داوود غراياق زندي، تهران، مؤسسة مطالعات ملي، 1383.
- ـ نهجالبلاغه، ترجمة سيدجعفر شهيدي، تهران، آموزش انقلاب اسلامي، 1371.
- ـ هملين، آلن، اخلاق و اقتصاد، افشين خاكباز و ديگران، تهران، پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي، 1386.
- ـ هولاب، رابرت، يورگن هابرماس: نقد در حوزه عمومي، حسين بشيريه، تهران، ني، 1375.
- ـ وينسنت، اندرو، نظريههاي دولت، حسين بشيريه، تهران، ني، 1371.
- Barry, Norman, An Introduction to Modern Political Theory. London: Mac Millan Press, 2000.
- Brooker, Paul, Non-Democratic Regimes. London: St. Martin, 2000.
- Frey, R.G.& Christopher Morris-Edis-, Value, Welfare & Morality. Cambridge: C.U.P, 1993.
- Habermas, Jurgen, Legitimation Crisis. Trans by: Thomas Mc Carthy, Cambridge: Polity Press, 1992.
- Offe, K, Contradictions in the Welfare State. London: Heinemann, 1984.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, Asghar.(2025) A Religious State Decomposed; meaning and place of State in the Holy Quran. Ma`rifat-e Siasi, 1(1), 11-38
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Asghar ."A Religious State Decomposed; meaning and place of State in the Holy Quran". Ma`rifat-e Siasi, 1, 1, 2025, 11-38
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, A.(2025) 'A Religious State Decomposed; meaning and place of State in the Holy Quran', Ma`rifat-e Siasi, 1(1), pp. 11-38
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, A. A Religious State Decomposed; meaning and place of State in the Holy Quran. Ma`rifat-e Siasi, 2025; 1(1): 11-38