Pages:
57-78
Receive Date: 2025/10/25
Accept Date: 2025/10/25
Abstract:
The special task of governments, whether religious or non-religious, is exerting the sovereignty. The sovereignty in today's world is not a limitless entity, but limitable, with new definitions. This paper seeks to prove that, the sovereignty in the religious ruling also follows the same formula of limitableness under certain conditions. Using a descriptive-analytical method, and through a comparative approach, this paper studies the views of Imam Khomeini (ra) and Saint Aquinas, two of the most influential religious thinkers on religious ruling in the Catholic Christian and Shia Muslim world. The findings show that, the most important restrictive foundation of governance in the religious ruling from both perspectives is the Divine Law.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :مبانی تحدید حاکمیت در حکومت دینی (مطالعهی تطبیقی دیدگاه امامخمینی ره و قدیسآکوئیناس)
Abstract:
کارویژهی حکومت ها، اعم از دینی و غیردینی، اِعمال حاکمیت است. امروزه گسترهی حاکمیت، از اصل تحدیدناپذیری اندیشه های بُدَنی تبعیت ندارد و اغلب اندیشمندان بر تحدیدپذیری حاکمیت و ارائهی تعاریف جدیدتر تأکید دارند. مقالهی حاضر درصدد بیان این موضوع است که حاکمیت در حکومت های دینی نیز از فرمول تحدید حاکمیت، با شرایط خاص، پیروی می کند و خارج از دایرهی مقولهی تحدیدپذیری نیست. در این خصوص، مطالعه ای تطبیقی با روش توصیفی ـ تحلیلی، میان آرا و نظریات امام خمینی ره و توماس آکوئیناس، دو تن از مهم ترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان دینی در باب حکومت دینی، اولی در جهان اسلام (تشیع) و دومی در دنیای مسیحیت (کاتولیک)، انجام شده است. برون داد پژوهش حاضر بیانگر این موضوع است که در رویکردهای کلان هر دو دیدگاه مورد مطالعه، مهم ترین مبنای تحدید اِعمال حاکمیت و قدرت سیاسی، بی تردید حاکمیت قانون الهی است.
References:
- نهجالبلاغه، 1379، ترجمه محمد دشتی، قم، مشهور.
- اخلاقی، مرضیه و شايسته شریعتمداری، 1386، انسانشناسی در اندیشه امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی.
- استراترن، پل، 1379، آشنایی با آکوئیناس، ترجمه شهرام حمزهای، تهران، نشر مرکز.
- اسکندری، محمدحسین، 1391، سیری در حاکمیت، ج1، تهران، سمت.
- اکبریان، رضا و علي فاضلی، 1389، «نبوت طبیعی از دیدگاه آکوئیناس و ابنسینا»، فلسفۀ دین، ش5، ص86-63.
- امیری، مصطفی، 1389، «قدیس توماس آکوئیناس، زندگی و دوران»، کتابماه فلسفه، ش11، ص1-11.
- انجیل یوحنا (ترجمه1972) تهران، انجمن کتاب مقدس.
- آشوری، داریوش، 1379، دانشنامهسیاسی، چ ششم، تهران، مروارید.
- آکوئینی، توماس، 1382، در باب هستی و ذات، ترجمه فروزان راسخی، تهران، معاصر.
- بيات، مسعود و داوود بيات، 1394، «بررسي رابطه معرفتشناسي و انديشه سياسي امام خميني با تاکيد بر اصل ولايت فقيه»، پژوهش سياست نظري، ش17، ص101-135.
- پروین، خیرالله، 1387، «حقوق بشر و تأثیر آن بر حاکمیت ملی دولتها»، مطالعات حقوق خصوصی، ش4، ص111-135.
- پزشکی، محمد، 1378، دولت قانونی به عنوان دولت دینی از منظر امام خمینی، مجموعه مقالات، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- ثواقب، جهانبخش، 1389، جلوههایی از اندیشه سیاسی امام خمینی، قم، حبیب.
- جاوید، محمدجواد، 1392، نقد مبانی فلسفی حقوق بشر، ج2، تهران، مخاطب.
- جهانبزرگی، احمد، 1381، درآمدی بر تحول نظریه دولت در اسلام، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- چیتفروش، سجاد، 1388، «جایگاه عقل و وحی در فلسفۀ سیاسی آکوئیناس»، رهآورد سیاسی، ش24، ص107-118.
- دیویس، برایان، 1389، «خدا در اندیشۀ آکوئیناس»، ترجمه امير یوسفی، کتابماه فلسفه، ش110، ص103-110.
- ردهد، برایان، 1373، اندیشۀ سیاسی از افلاطون تا ناتو، ترجمه کاخی و افسری، تهران، آگه.
- رستمیان، محمدعلی، 1378، جنبۀ فقهی حکومت از منظر امام خمینی و دیگران، مجموعه مقالات، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی.
- روسو، ژانژاک، 1352، قرارداد اجتماعی یا اصول حقوق اساسی، چ دوم، ترجمه منوچهر کیا، تهران، گنجینه.
- ژیلسون، اتین، 1384، تومیسم، درآمدی بر فلسفۀ قدیمی توماس آکوئینی، ترجمه دهشیری، تهران، حکمت.
- ساباین، جرج، 1353، تاریخ نظریات سیاسی، ترجمه پازارگاد، چ چهارم، تهران، امیرکبیر.
- سروش، محمد، 1378، دین و دولت در اندیشه اسلامی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
- شیخالاسلامی، خالد، 1394، مفهوم حاکمیت از نظر ژان بدن، تهران، دفتر مطالعات بنیادین.
- صالح، علی پاشا، 1383، سرگذشت قانون، چ دوم، تهران، دانشگاه تهران.
- طالبی، محمدحسین، 1390، «نقد و بررسی آموزۀ قانون طبیعی از آغاز مسیحیّت تا پایان قرون میانه»، حکومت اسلامی، ش1، ص62-88.
- طباطبایی، جواد، 1381، مفهوم ولایت مطلقه در اندیشههای سیاسی سدههای میانه، چ دوم، تهران، نگاه معاصر.
- طباطبایی، مرتضی و محمد دیباجی، 1390، «فضیلت در نگاه ارسطو و آکوئیناس»، معرفت اخلاقی، ش19، ص5-19.
- عروتی، اکبر، 1395، «مبانی هستیشناسی اندیشه سیاسی امام خمینی»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، ش67، ص51-67.
- فاستر، مایکل و همکاران، 1385، خداوندان اندیشۀ سیاسی، ترجمه جواد شیخالاسلامی، تهران، سپهر.
- فنایی اشکوری، محمد و دیگران، 1395، درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی، ج3، چ دوم، تهران، سمت.
- قاضی، ابوالفضل، 1391، بایستههای حقوق اساسی، چ چهل و سوم، تهران، میزان.
- کاپلستون، فردریک، 1387، تاریخ فلسفه، ترجمه ابراهيم دادجو، تهران، علمی و فرهنگی.
- کاکایی، قاسم و منصوره رحمانی، 1389، «مقایسه و نقد براهین اثبات وجود خدا از منظر ملاصدرا و آکوئیناس»، الهیات تطبیقی، ش4، ص1-18.
- کایر، آنه، 1386، حاکمیت، ترجمه ابراهيم گلشن و علي آدوسی، تهران، آموزش و پژوهش.
- کواکبی، عبدالرحمن، 1364، رسائل قاجاری، طبایع الاستبداد، ترجمه حسین قاجار، تهران، تاریخ ایران.
- کوئنتین، اسکینر، 1393، بینشهای علم سیاست، ترجمه فريبرز مجیدی، تهران، فرهنگ جاوید.
- لمبتن، آن، 1379، دولت و حکومت در دوره میانه اسلام، ترجمه علي مرشدیزاد، تهران، تبیان.
- مجیدی، حسن و اميد شفیعی، 1391، «مقایسه رابطه دین و دولت در اندیشۀ ابنرشد و آکوئیناس»، دانش سیاسی، ش1، ص127-161.
- مجیدی، حسن، 1385، «عقلانیت در مبادی و غایات نظریۀ سیاسی آکوئیناس»، مجلۀ دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، ش170، ص143-170.
- معصومی، هادی، 1390، «بررسی اقسام قانون و نقش آن در تحدید قدرت سیاسی در اندیشۀ آکوئیناس»، معرفت، ش169، ص61-76.
- مکآیور، رابرت موریس، 1344، جامعه و حکومت، ترجمه ابراهيم علیکنی، تهران، بنگاه ترجمه و نشرکتاب.
- موسوي خمینی، سيدروحالله، 1363، تهذیب الاصول (المقرر سبحانی)، ج1، قم، مؤسسه نشر اسلامی.
- ـــــ ، 1368، البیع، ج2، چ چهارم، قم، مؤسسه اسماعیلیان.
- ـــــ ، 1376، شرح دعای سحر، ترجمه سیداحمد فهری، تهران، فیض کاشانی.
- ـــــ ، 1378، صحیفه نور (22 جلدی)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی.
- ـــــ ، 1396، ولایت فقیه، حکومت اسلامی، چ سیام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی.
- نوری، مهدی، 1391، رابطه قانون و شریعت در اندیشه سیاسیحضرت امام خمینی، پایاننامه دانشجویی، چاپ نشده،
- دانشگاه باقرالعلوم.
- وینسنت، اندرو، 1383، دایرةالمعارف حکومت و سیاست، ترجمه سعید لواسانی، تهران، دفتر پژوهش تاریخ اسلامی.
- هاشمی، محمد، 1392، حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی، چ دوم، تهران، میزان.
- هيوود، اندرو، 1389، مقدمه نظريه سياسي، ترجمه عبدالرحمن عالم، چ سوم، تهران، قومس.
- Aquinas , T., & Pegis, A. C., 1956, On the truth of the Catholic faith = Summa contra gentiles, New York, Doubleday.
- ـــــ ,T&Bourke,V.J, 1956, On the truth of the Catholic faith Summa contra gentiles, Garden City, NY:Image Books.
- ـــــ,T&Blythe, J.M.&Lucensis,P., 1997, On the government of rulers: De regimine principum, Philadelphia, PENN, University of Pennsylvania Press.
- ـــــ,T&Dyson,R, 2002, Thomas Aquinas political writings, Cambridge, Cambridge Univ, Press.
- ـــــ,T&Regan,R.J., 2007, Commentary on Aristotles Politics, Indianapolis, Hackett Publishing Company.
- ــــــ,T, 1992, On Kingship, to the King of Cyprus (G.PHELAN, Trans), Hyperion Books.
- ــــــ,T, 2006, Summa, Theologica, P.I-II, Gutenberg eBook.
- ــــــ,T, 2006, Summa, Theologica,P.II-II, Gutenberg eBook.
- ــــــ,T, 2006, Summa, Theologica,Part.I, GutenbergeBook.
- Augustine, Lawler & Mahoney, D.J, 2010, "Saint Thomas and Political Science Introduction ", Perspectives on Political Science, vol.26(2).
- Bodin, J.&Tooley, M.J, 1955, Six Books of the Commonwealth ... Abridged and translated by M.J.Tooley, Basil Blackwell, Oxford.
- Fortin,E.L, 2010, "Thomas Aquinas as a Political Thinker ", Perspectives on Political Science,vol.26(2).
- Gaay,Fortman,Bas.d, 2008, "Theocracy,democracy and secularization: is there room for compromise?", Sociological Analysis,volume2.
- Gorman,R., 2010," War and the Virtues in Aquinas's Ethical Thought ", Journal of Military Ethics, vol.9(3).
- Guerra,M.D, 2010, "Beyond Natural Law Talk: Politics and Prudence in T.Aquinas's On Kingship", Perspectives on Political Science, vol.31(2).
- John, Neville, 1914, The Divine Right of Kings,Cambridge University Press.
- Kerr, F, 2009, Thomas Aquinas: A Very Short Introduction, Oxford University Press.
- L.Quinn, Philip, 1992, "The Primacy of God's Will in Christian Ethics", Philosophical Perspectives, Vol.6.
- Lansing, Robert, 1907, "Notes on Sovereignty in a State", The American Journal of International Law, Vol.1.
- Lewis, B., 2003, The political language of Islam, Chicago, University of Chicago Press.
- Lowell,A., 1888, "The Limits of Sovereignty", Harvard Law Review, vol.2(2).
- Petra, Gumplova, 2010, Soverighty and Constitutional Democracy, Ph.d.Thesis, The New School for Social Research.
- Reichberg, G.M., 2010,"Thomas Aquinas on Military Prudence", Journal of Military Ethics, vol.9(3).
- Schmitt,C., 2008, Political theology: Four chapters on the concept of sovereignty, Chicago Univ, of Chicago Press.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, Kheyrollah, , Yaser.(2025) Restrictive Foundations of Governance in the Religious Ruling (A Comparative Study of the Imam Khomeini (ra) and Saint Aquinas' Views). Ma`rifat-e Siasi, 11(1), 57-78
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Kheyrollah ; Yaser ."Restrictive Foundations of Governance in the Religious Ruling (A Comparative Study of the Imam Khomeini (ra) and Saint Aquinas' Views)". Ma`rifat-e Siasi, 11, 1, 2025, 57-78
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, K, , Y.(2025) 'Restrictive Foundations of Governance in the Religious Ruling (A Comparative Study of the Imam Khomeini (ra) and Saint Aquinas' Views)', Ma`rifat-e Siasi, 11(1), pp. 57-78
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, K, , Y. Restrictive Foundations of Governance in the Religious Ruling (A Comparative Study of the Imam Khomeini (ra) and Saint Aquinas' Views). Ma`rifat-e Siasi, 2025; 11(1): 57-78