Pages:
69-86
Receive Date: 2025/10/22
Accept Date: 2025/10/22
Abstract:
The unity of the Iranian society in the political matter against the monarchy led by Imam Khomeini in the process of the Islamic revolution shows the legitimate authority of the Imam in the political scene of the post-revolution society; However, the emergence of the phenomenon of protest against the hijab law on March 17, 1979, that is, only 25 days after the Islamic Revolution, revealed signs of conflicting political functions in the post-revolutionary society. This research seeks to answer the question of what indicators the phenomenon of protest against the hijab had that could create political conflict within a short distance of the revolution. Since the conflicts cannot be explained within the framework of cooperation theories, the questions related to the protest phenomenon are answered using the Dahrendorf’s conflict theory. It is assumed that the political protest against the hijab law was grass-roots, spontaneous, street, random, and with the aim of abolishing the hijab law. It is assumed that the political protest against the hijab law was grass-roots, spontaneous, streetbased, random, and with the aim of abolishing the hijab law. The data in the re-reading of the protest show that this incident occurred as a result of inter-group conflict to confront the legitimate authority of the Islamic group. Dahrendorf’s analytical model was extracted using the data base method, and due to the limitation of the article's space, the data table has been avoided. Other data have been collected by library method and analyzed by interpretation and placement method in the model.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی پدیده اعتراض به حجاب در ایران 57 دربازخوانی نظریه تضاد دارندورف
Abstract:
انسجام جامعة ایرانی در امر سیاسی برضد رژیم پادشاهی بهرهبری امام خمینی(ره) در فرایند وقوع انقلاب اسلامی، اقتدار مشروع امام(ره) در صحنة سیاسی جامعة پساانقلاب را نشان میدهد، اما ظهور پدیدة اعتراض به قانون حجاب در 17 اسفندماه 1357، یعنی تنها 25 روز پس از وقوع انقلاب اسلامی نشانههایی از کارکردهای متضاد سیاسی در جامعة پساانقلابی را آشکار کرد. این پژوهش بهدنبال پاسخ به این پرسش است که پدیدة اعتراض به حجاب از چه شاخصهایی برخوردار بود که توانست در فاصلة اندکی از انقلاب، تضاد سیاسی ایجاد کند. ازآنجاکه تضادها در چهارچوب نظریههای همکاری قابل تبیین نیستند، پرسشهای مرتبط با پدیدة اعتراضی با استفاده از نظریة تضاد دارندورف پاسخ داده میشوند. فرض این است که اعتراض سیاسی به قانون حجاب، مردمپایه، خودجوش، خیابانی، تصادفی و با هدف لغو قانون حجاب پدید آمده است. دادهها در بازخوانی اعتراض نشان میدهند که این رخداد در نتیجة تعارض میانگروهی برای تقابل با اقتدار مشروع گروه اسلامی پدید آمده است. مدل تحلیلی دارندورف با روش دادهبنیاد استخراج شده، که بهعلت محدودیت فضای مقاله، از ذکر جدول دادهها خودداری شده است. سایر دادهها بهروش کتابخانهای جمعآوری و بهروش تفسیری و جانمایی در مدل تحلیل شدهاند.
References:
- احمدی حاجیکلایی، حمید، 1387، جریانشناسی چپ در ایران، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
- احمدی خراسانی، نوشین، 1390، حجاب و روشنفکران، تهران، مولف.
- اطلاعات، 20 اسفند 1358.
- اطلاعات، 20 اسفند 1357.
- افاضاتی، علی، 1385، انقلاب اسلامی در سیرجان، تهران، مرکز انقلاب اسلامی.
- البرزی، رامین، 1395، «مفهوم اقتدار در آرای رالف دارندورف»، سیاست، ش12، ص79-93.
- بصیرتمنش، حمید و رسول صابر دمیرچی، 1397، «نقش شیخ صادق خلخالی در مواجهة جمهوری اسلامی با جریان موسوم به لیبرال»، تاریخنامة انقلاب، ش 4، ص109-136.
- بهروز، مازیار، ۱۳۸۰، شورشیان آرمانخواه، تهران، ققنوس.
- بهشتی، علیرضا، 1401، «مقابلة آیتالله بهشتی با تندروها»، انصافنیوز، دسترسی در: https://ensafnews.com/357053، 20 دی 1402.
- پژوهشکدة تاریخ معاصر، 1388 و 1389، «بازخوانی کارنامة فرقان و فرقانگونگی در تاریخ انقلاب»، یادآور، ش 6، 7 و 8، ص2-3.
- پناهی، محمدحسین، 1392، جامعهشناسی شعارهای انقلاب اسلامی، تهران، علم.
- پیرنیا، منصوره، 1374، سالار زنان، واشنگتن، ایران.
- ترنر، جاناتان و اچ. وال بیگلی، 1384، ساخت نظریة جامعهشناختی، ترجمة عبدالعلی لهساییزاده، چ دوم، شیراز، نوید.
- حسینیان، روحالله، 1385، یک سال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه، بهمن 1356 تا بهمن 1357، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- دارندورف، رالف، 1377، انسان اجتماعی، ترجمة غلامرضا خدیوی، تهران، آگه.
- رازینی، علی، 1398، ماجرای برکناری صادق خلخالی توسط امام، دسترسی در: https://www.aparat.com/v/PGma6.
- راعی گلوجه، سجاد، 1383، «شاهکار دولت موقت»، زمانه، ش26، ص39-43.
- روشه، گی، 1380، جامعهشناسی تالکوت پارسونز، ترجمة عبدالحسین نیکگهر، تهران، تبیان.
- ریتزر، جورج، 1380، نظریة جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاثی، چ هفتم، تهران، علمی.
- ساناساریان، الیز، 1384، جنبش حقوق زنان در ایران، طغیان، افول و سرکوب، ترجمة نوشین احمدی خراسانی، تهران، اختران.
- سلیمی، علی و محمد داوری، 1385، جامعهشناسی کجروی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- شاهی، عزتالله، 1385، خاطرات عزت شاهی، تدوین، محسن کاظمی، تهران، سورة مهر.
- شفیعی سروستانی، ابراهیم، 1387، حجاب مسئولیتها و اختیارات دولت اسلامی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- صالحی، پریسا، 1401، «بازخوانی هشت مارس 57: اولین اعتراض عمومی به حجاب»، انصافنیوز، دسترسی در: http://www.ensafnews.com/220544، 11 دی 1402.
- طالقانی، سیدمهدی، 1401، «بازخوانی هشت مارس 57: اولین اعتراض عمومی به حجاب»، انصافنیوز، دسترسی در: http://www.ensafnews.com/220544، 11 دی 1402.
- طالقانی، سیدمحمود، اطلاعات، 20 اسفند 1357، ص2.
- طالقانی، سیدمحمود، کیهان، 20 اسفند 1357، ص2 .
- طالقانی، سیدمحمود، اطلاعات 17 اسفند 1357، ص2.
- طباطبایی، صادق، 1387، خاطرات سیاسی اجتماعی دکتر صادق طباطبایی، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- طلوعی، محمد، 1370، پیوستن و گسستن، تهران، تهران.
- عطریانفر، محمد، 1398، «وقتی امام خمینی صادق خلخالی را تهدید به اعدام کرد»، دسترسی در: https://www.aparat.com/v/9W6s2.
- علیاشرفی، محمدرضا، 1400، «وقتی تیر حزب خلق مسلمان برای تجزیة آذربایجان به سنگ خورد»، خبرگزاری مهر، دسترسی در: https://www.mehrnews.com/news/5441578، 20 دی 1402.
- غفاری، هادی، 1399، «شهید بهشتی به رجوی پیشنهاد شهرداری داد»، فرارو، دسترسی در: https://fararu.com/fa/news/446125.
- غفاری، هادی، 1395، «ماجرای هادی غفاری از سفر به فلسطین و هویتهای جعلیاش»، دسترسی در: https://www.aparat.com/v/zqLnl.
- غفاری، هادی، 1395، هادی غفاری در خشت خام، تارنمای مدومه، دسترسی در: https://madomeh.com/1395/11/24.
- فوزی، یحیی، 1384، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- کاتوزیان، همایون، 1390، «حزب توده در آیینة تاریخ»، رادیو فردا، دسترسی در: https://www.radiofarda.com/a/f3_todehparty_in_history/24348954.html.
- گرپ، ادوارد، 1373، نابرابری اجتماعی، ترجمة محمد سیاهپوش و احمد غروی زاد، تهران، نشر معاصر.
- لاجوردی، سیدمحمد، 1390، «هادی غفاری؛ به نام خط امام، به کام مشی منافقین»، رجانیوز، دسترسی در: rajanews.com/news/72515، 8 دی 1402.
- محمدی، منوچهر، 1397، انقلاب اسلامی در بوتة آزمون، تهران، مؤسسة فرهنگی دانش و اندیشة معاصر.
- مرتاضی، مینو، 1401، «بازخوانی هشت مارس 57: اولین اعتراض عمومی به حجاب»، انصافنیوز، دسترسی در: http://www.ensafnews.com/220544، 11 دی 1402.
- مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1390، فرهنگ شعارهای انقلاب اسلامی، چ دوم، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1401، «روند طرح و تدوین قانون اساسی»، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، دسترسی در: https://irdc.ir/fa/news/8220، 20 دی 1402.
- مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1399، «خیانت بزرگ حزب توده علیه ملت ایران»، دسترسی در: https://irdc.ir/fa/news/5782/4، 15 دی 1402.
- مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1397، «مروری بر اشتباهات تاریخی دایرة المعارف بزرگ اسلامی»، دسترسی در: https://irdc.ir/fa/news/3090، 25 دی 1402.
- مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1395، «تأثیر تفاسیر موسوی خوینیها در شکلگیری گروهک فرقان»، دسترسی در: https://irdc.ir/fa/news/239.
- معتمدیمهر، مهدی، 1394، «حکایت قانون اساسی و مهندس بازرگان»، مؤسسة مطالعات و پژوهشهای سیاسی، دسترسی در: https://psri.ir/?id=7muvgzd6، 20 دی 1402.
- ملک، حسن، 1381، جامعهشناسی قشرها و نابرابریهای اجتماعی، تهران، دانشگاه پیام نور.
- منصوری، جواد، 1377، تاریخ قیام پانزده خرداد به روایت اسناد، تهران، مرکز انقلاب اسلامی.
- موحد، حسن، 1399، «خوینیها به محض پیروزی انقلاب نوار تفسیرهایش را جمع کرد»، فارسنیوز، دسترسی در: https://farsnews.ir/news/13990414000797.
- مؤسسة مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 1370، سیاست و سازمان حزب توده از آغاز تا فروپاشی، تهران، مؤسسة مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
- موسوی خمینی، سیدروحالله، 1389، صحیفة نور، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره).
- نادری، محمود، 1397، مائوئیسم در ایران: سازمان انقلابی حزب تودة ایران، سازمان رهاییبخش خلقهای ایران، حزب رنجبران، تهران، مؤسسة مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
- ناطق نوری، علیاکبر، 1399، اعضای گروهک فرقان از آموزههای موسوی خوینیها استفاده میکردند، خبرگزاری مهر، دسترسی در: https://www.mehrnews.com/news/4960230.
- ناطق، هما، 1401، «بازخوانی هشت مارس 57: اولین اعتراض عمومی به حجاب»، انصافنیوز، دسترسی در: http://www.ensafnews.com/220544، 11 دی 1402.
- یابنده، فاطمه، 1392، خاطرات محمد هاشمی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- Dahrendorf, Ralf, 1959, Class and Class Conflict in Industrial Society, California: Stanford University Press.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Mahdavinezhad, Moosa, Rahdar, Ahmad, Shabanniya rokn abadi, Ghasem.(2025) An Investigation into the Phenomenon of Protest Against the Hijab in Iran 1979 in the Rereading of Dahrendorf’s Theory of Contradictions. Ma`rifat-e Siasi, 15(2), 69-86 https://doi.org/10.22034/siyasi.2024.5000471
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Moosa Mahdavinezhad; Ahmad Rahdar; Ghasem Shabanniya rokn abadi."An Investigation into the Phenomenon of Protest Against the Hijab in Iran 1979 in the Rereading of Dahrendorf’s Theory of Contradictions". Ma`rifat-e Siasi, 15, 2, 2025, 69-86
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Mahdavinezhad, M, Rahdar, A, Shabanniya rokn abadi, G.(2025) 'An Investigation into the Phenomenon of Protest Against the Hijab in Iran 1979 in the Rereading of Dahrendorf’s Theory of Contradictions', Ma`rifat-e Siasi, 15(2), pp. 69-86
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Mahdavinezhad, M, Rahdar, A, Shabanniya rokn abadi, G. An Investigation into the Phenomenon of Protest Against the Hijab in Iran 1979 in the Rereading of Dahrendorf’s Theory of Contradictions. Ma`rifat-e Siasi, 2025; 15(2): 69-86