Pages:
79-97
Receive Date: 2025/02/24
Accept Date: 2025/02/24
Abstract:
In recent decades, liberalism has faced a barrage of criticism directed to it by socialists in western world and Muslim thinkers in East. The present paper studies and compares the normative state of the aforementioned critics, which is contrary to the moral situation in liberal societies. To this end, Alasdair Macintyre is selected as the representative of socialism and Ayatollah Misbah Yazdi as the representative of Islamic thought. The result of the comparison between the view of each of these two thinkers shows that both of them criticize the liberal extreme individualism and ego-centrism in relation to morality as reflected by the negative aspect of their thoughts. However, the positive aspect of their views or their alternatives for this moral system is different. Macintyre supports socio-centrism in ethics and defines social life as something which has value in itself which gives form to morality, but Ayatollah Misbah Yazdi defines revelation and, in some cases intellect as the source of moral standards and rejects the idea that society possesses value in itself and holds that it is a means for meeting material and spiritual needs. Both thinkers seem to agree that felicity is the final end of morality and support state's participation in preserving morality.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :نگرشی تطبیقی بر وجه هنجاری اندیشهی آیتالله مصباح و السدیر مکاینتایر
Abstract:
لیبرالیسم در دهه های اخیر با انتقادات بسیاری مواجه بوده است. در این مقاله، وجه هنجاری انتقادات یاد شده، که در تقابل با وضعیت اخلاقی جوامع لیبرال قرار دارد، بررسی و مقایسه می شود. بدین منظور، السدیر مک اینتایر به عنوان نمایندهی جامعه گرایی و آیت الله مصباح به عنوان نمایندهی سنت اندیشهی اسلامی انتخاب شده اند. حاصل این مقایسه این است که هر دو در وجه سلبی اندیشهی خود، منتقد فردگرایی افراطی و خودمحوری لیبرالی در اخلاقیات می باشند. اما وجه ایجابی آنها برای این سامانهی اخلاقی، متفاوت از یکدیگر است. مک اینتایر از جامعه محوری در اخلاق حمایت نموده و زندگی اجتماعی را دارای ارزش فی نفسه و سازندهی اخلاق توصیف می نماید. اما آیت الله مصباح وحی و در مواردی عقل را کاشف از قوانین اخلاقی معرفی نموده، جامعه را نه دارای ارزش فی نفسه، بلکه ابزاری برای تأمین نیازهای مادی و معنوی می داند. دیدگاه های این دو اندیشمند در مورد درج سعادت به عنوان غایت اخلاق و نیز حمایت از دخالت دولت در عرصهی اخلاقی به یکدیگر نزدیک است.
References:
- براتعليپور، مهدي، 1385، «شمولگرايي اخلاقي و ويژهنگري جماعتي»، مجلة دانشكدة حقوق و علوم سياسي، ش 73، ص 61ـ86.
- حسيني بهشتي، عليرضا، 1380، بنياد نظري سياست در جوامع چندفرهنگي، تهران، بقعه.
- زائری، قاسم، 1384، «بحران اخلاق مدرنیت و نظریهی اخلاق مکاینتایر»، راهبرد، ش36، ص453-466.
- ساطع، نفيسه، 1388، «نظرگاه مكاينتاير دربارة فرهنگ و تفكر غرب»، مطالعات اسلامي: فلسفه و كلام، ش پياپي 2/82، ص 81ـ114.
- سوزنچي، حسين، 1385، «اصالت فرد، جامعه يا هر دو؛ بررسي تطبيقي آراي استاد مطهري و استاد مصباح»، قبسات، ش 42، ص 41ـ60.
- شباننيا، قاسم، 1389، «رابطة عدالت و پيشرفت در دولت ديني از منظر علامه محمدتقي مصباح»، معرفت سياسي، ش3، ص5ـ26.
- ـــــ ، 1392، پيرامون مباني فلسفة سياسي آيتاله مصباح، (مصاحبه) [فايل صوتي منتشر نشده].
- شهرياري، حميد، 1383، «فلسفة اخلاق و سياست ارسطو و افلاطون از ديدگاه السدير مكاينتاير»، نقد كتاب، ش 30، ص 171ـ203.
- ـــــ، 1385، فلسفة اخلاق در تفكر غرب از ديدگاه السدير مكاينتاير، تهران، سمت.
- علويپور، سيدمحسن، 1388، «بحران اخلاقي مدرن و چرخش ارسطويي مكاينتاير»، معرفت اخلاقي، ش1، ص7ـ46.
- قرباني، قدرتاله، 1387، «سنت ارسطويي در فلسفة اخلاق غرب: ديدگاههاي مكاينتاير»، انديشة ديني دانشگاه شيراز، ش 27، ص 61ـ82.
- مالهال، استفن و ادم سوئيفت، 1385، جامعهگرايان و نقد ليبراليسم (گزيدة انديشههاي سندل، مكاينتاير، تيلور و والزر)، ترجمة جمعي از مترجمان، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي.
- مصباح، محمدتقي، 1365، خاستگاه حقوق، بازيابي شده از: http://mesbahyazdi.ir/node/826 .
- ـــــ، 1368، جامعه و تاريخ از ديدگاه قرآن، قم، سازمان تبليغات اسلامي.
- ـــــ، 1371، «نگاهي گذرا بر فلسفة سياسي اسلام»، معرفت، ش3، ص 10ـ12.
- ـــــ، 1377، سلسله مباحث اسلام، سياست و حكومت، تهران، دفتر مطالعات و بررسيهاي سياسي.
- ـــــ، 1384، نقد و بررسي مكاتب اخلاقي، تحقيق و نگارش احمدحسين شريفي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره).
- ـــــ، 1388الف، انسانسازي در قرآن، تنظيم و تدوين محمود فتحعلي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ، 1388ب، نگاهي گذرا به نظريه ولايت فقيه، به قلم محمدمهدي نادري قمي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره).
- ـــــ، 1390، نظرية سياسي اسلام، تحقيق و نگارش كريم سبحاني، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره).
- ـــــ، 1391الف، اخلاق در قرآن، تحقيق و نگارش محمدحسين اسكندري، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره).
- ـــــ، 1391ب، چكيدهاي از انديشههاي بنيادين اسلامي، ترجمة حسينعلي عربي، تدوين محمدمهدي نادري قمي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)، بازيابي شده از http://mesbahyazdi.ir/node/4381 .
- ـــــ، 1391پ، «واكاوي حقيقت اميال»، متن سخنراني در دفتر مقام معظم رهبري، بازيابي شده از http://www.mesbahyazdi.ir/node/4108 .
- ـــــ، 1391ت، «تعامل شناختها و اميال در تكامل انسان»، متن سخنراني در دفتر مقام معظم رهبري، بازيابي شده از http://www.mesbahyazdi.ir/node/4120 .
- ـــــ، 1391ث، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره).
- مكاينتاير، السدير، 1390، در پي فضيلت (تحقيقي در نظرية اخلاقي)، ترجمة حميد شهرياري و محمد علي شمالي، تهران، سمت.
- مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)، 1377، فلسفة اخلاق، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره).
- نعمتي، رضا، 18 مرداد1390، «مايكل سندل و مكتب اجتماعگرايي»، رسالت، ص17.
- واعظي، احمد، 1387، «جامعهگرايي و نسبت آن با ليبراليسم و هرمونوتيك»، علوم سياسي، ش41، ص 9ـ30.
-
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, Zohreh, , Seyyed Mohammad Ali.(2025) A Comparative Look at the Normative Aspect of Ayatollah Misbah Yazdi and Alasdair Macintyre's Thought. Ma`rifat-e Siasi, 5(2), 79-97
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Zohreh ; Seyyed Mohammad Ali ."A Comparative Look at the Normative Aspect of Ayatollah Misbah Yazdi and Alasdair Macintyre's Thought". Ma`rifat-e Siasi, 5, 2, 2025, 79-97
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, Z, , S.(2025) 'A Comparative Look at the Normative Aspect of Ayatollah Misbah Yazdi and Alasdair Macintyre's Thought', Ma`rifat-e Siasi, 5(2), pp. 79-97
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, Z, , S. A Comparative Look at the Normative Aspect of Ayatollah Misbah Yazdi and Alasdair Macintyre's Thought. Ma`rifat-e Siasi, 2025; 5(2): 79-97