Ma`rifat-e Siasi, Volume 10, Issue 2, No 20, Year 2025 , Pages 71-94
The Governance of Cyberspace and the Juridical Rule of "Nafy al-Sabil" (Denying the Domination of Unbelievers over Believers) with an Emphasis on the Requirements of the Islamic Republic of Iran
Article Type:
Research
Writers:
Abbas Kabi Nasab / Assistant Professor, IKI
Abstract:
The governance of cyberspace is one of the newly added topics to the political science and law. The governance of existing cyberspace, which is organized in the bed of the global internet, is one of the most challenging issues of the contemporary world. The religious nature of the Islamic Republic of Iran requires that, to propose the duties of the Islamic government in the management of cyberspace with regard to the foundations of Islamic jurisprudence. The principles of the constitution, derived from the dynamic Islamic jurisprudence, indicate that the Islamic Republic system has duties; such as: denial of domination, rejection of colonialism totally, prevention of the penetration of aliens, providing the conditions for self-sufficiency in the fields of science, technology and industry and creating suitable conditions for the growth of moral virtues. Using a descriptive-analytical and Ijtehadi method, and given the dominance of the aliens on cyberspace in two platforms of structure and content, this paper seeks to study the important duties of the Islamic Republic system towards this new phenomenon such as, creating the national information network, establishing the system of Imamate and the Ummah through co-operation with other Islamic countries, under the light of the juridical rule of "nafy al-sabil" (denying the domination of unbelievers over believers) and the constitutional principles of the Islamic Republic of Iran.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :حکم‌رانی فضای مجازی و قاعده‌ی فقهی «نفی سبیل» با تأکید بر بایسته‌های نظام جمهوری اسلامی ایران
Abstract:
«حکم رانی فضای مجازی» از موضوعاتی است که به تازگی در علم سیاست و حقوق وارد شده است. حکم رانی فضایِ مجازیِ موجود، که در بستر اینترنت جهانی سامان یافته، یکی از مباحث پرچالش دنیای معاصر است. سرشت مکتبی نظام جمهوری اسلامی ایران می طلبد تا با نظر به شالوده های فقه اسلام، وظایف حکومت اسلامی در حکم رانی فضای مجازی ترسیم گردد. اصول قانون اساسی، برگرفته از فقه پویای اسلام، حاکی از آن است که نظام جمهوری اسلامی وظایفی برعهده دارد؛ همچون: نفی هرگونه سلطه پذیری، طرد کامل استعمار و جلوگیری از نفوذ بیگانگان، تأمین خودکفایی در زمینه‌ی علوم و فنون و صنعت، و ایجاد محیط مناسب برای رویش فضایل اخلاقی. این پژوهش با روش «توصیفی ـ تحلیلی« و «اجتهادی» در مقام تبیین آن است که با توجه به چیرگی بیگانگان بر فضای مجازی اینترنت محور، که در دو بستر «ساختار» و «محتوا» ترسیم می شود، قاعده‌ی «نفی سبیل» که در فقه اسلام و اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بازتاب یافته است، تکالیف گرانی را بر دوش نظام جمهوری اسلامی در مواجهه با این پدیده‌ی نوظهور می گذارد که از جمله‌ی آنها، آفرینش شبکه‌ی ملّی اطلاعات و پی ریزی نظام امامت و امّت از راه هم افزایی با دیگر کشورهای اسلامی است.
References:
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
- قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران
- اکبری، ابوالقاسم و اکبری، مینا، ۱۳۹۰، آسیب‌شناسی اجتماعی، تهران، رشد و توسعه.
- پروین، خیرالله، ۱۳۹۳، مبانی حقوق عمومی، چ دوم، تهران، سمت.
- جهانگرد، نصرالله، 1383، مجموعه قوانین و مقررات فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات ایران، تهران، شورای عالی اطلاع‌رسانی.
- جوان جعفری، عبدالرضا، ۱۳۸۵، جرائم سایبر و چالش‌های نوین سیاست کیفری (مجموعه مقالات همایش جهانی‌شدن حقوق و چالش‌های آن)، مشهد، دانشگاه فردوسی.
- حاجی ملامیرزایی، حامد، 1393، «تدوین الگوی خط مشی‌گذاری فضای مجازی کشور ارائه مدل مفهومی و اعتبار بخشی آن» (رساله دکتری)، دانشگاه تهران، پردیس فارابی.
- حسینی، سیدابراهیم، ۱۳۹۶، شریعت و تقنین در کشورهای اسلامی (ایران، عربستان و پاکستان)، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- دانایی‌فرد حسن و الوانی، سید مهدی، 1393، درآمدی بر نظریه‌های مدیریت دولتی، چ سوم، تهران، علمی و فرهنگی.
- دیوید، بل، 1389، درآمدی بر فرهنگ سایبر، ترجمه مسعود کوثری و حسین قمی، تهران، جامعه‌شناسان.
- زرشناس، شهریار، 1387، مبانی نظری غرب مدرن، تهران، صبح.
- شریعتی، روح‌الله، 1393، فقه سیاسی، چ دوم، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- شکرخواه یونس و دیگران، 1390، فضای مجازی (مجموعه مقالات)، تهران، دانشگاه تهران.
- طاهرزاده، اصغر، 1387، گزینش تکنولوژی از دریچة بینش توحیدی، اصفهان، لُب‌المیزان.
- طباطبایی مؤتمنی، منوچهر، ۱۳۹۰، حقوق اداری، چ شانزدهم، تهران، سمت.
- طباطبایی، سیدعلیرضا، ۱۳۹۶، قواعد فقهی پالایش فضای مجازی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران (رساله دکتری)، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- عاملی، سید سعیدرضا، ۱۳۹۰، رویکرد دو فضایی به آسیب‌ها، جرائم، قوانین و سیاست‌های فضای مجازی، تهران، مؤسسه امیرکبیر.
- عباسی قادری، مجتبی و مرتضی خلیلی کاشانی، 1390، تأثیر اینترنت بر هویت ملی، چ دوم، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- علیدوست، ابوالقاسم، 1383، «قاعده نفی سبیل»، مقالات و بررسی‌ها، ش76، ص231-253.
- عمید زنجانی، عباسعلی، 1390، قواعد فقه بخش حقوق عمومی، چ سوم، تهران، سمت.
- قاجار قیونلو، سیامک، 1391، مقدمه حقوق سایبر، تهران، بنیاد حقوقی میزان.
- قاسمی، وحید و صمد عدلی‌پور و مسعود کیان پور، ۱۳۹۱، «تعامل در فضای مجازی شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و تأثیر آن بر هویت دینی جوانان»، دین و ارتباطات، ش۴۲، ص5-36.
- کیان‌خواه، احسان و سعید علوی وفا، 1391، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی دفاع سایبری، چ دوم، تهران، جهاد دانشگاهی.
- لوهان، مک و مارشال، هربرت، 1377، برای درک رسانه‌ها، تهران، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران.
- مکارم شیرازی، ناصر، 1411ق، القواعد الفقهیة، چ سوم، قم، مدرسة الامام امیرالمؤمنین.
- موسوی، سیدمحمدعلی و همکاران، 1390، «بررسی تأثیر شبکه‌های مُد روی دانشجویان دختر، مطالعه موردی دانشگاه تهران»، تحقیقات فرهنگی، ش3، ص99-116.
- موسوی خمینی، سیدروح‌الله، 1421ق، کتاب البیع، چ اول، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- ـــــ ، ۱۳۶۸، صحیفه نور، ج۲ و ۶، تهران، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
- ـــــ ، ۱۴۲۵ق، تحریر الوسیلة، چ بيست و يکم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
- ه‍ای‍دگ‍ر، م‍ارت‍ی‍ن و دیگران، ۱۳۸۶، ف‍ل‍س‍ف‍ه تکنولوژی، ترجمة شاپور اعتماد، چ دوم، تهران، ن‍ش‍رم‍رک‍ز.
- هچ، ماری جو، 1390، تئوری سازمان، مدرن، نمادین ـ تفسیری و پست مدرن، ترجمه حسین دانایی‌فرد، تهران، مؤسسه کتاب مهربان نشر.
- Akdeniz, Yaman, Waiker, Clive and Wall, David, 2001, The Internet Law and Society, s.l.: Longman.
- Kapur, A, 2005, Internet Govermace: A Primer; Asia-Pacific Development Information Program; E Primers for the Information Economy, Society and Polity United Nations Development Program; -Asia-Pasific Development.
- Le Floch G, 2005, Le Sommet Mondial De Tunis Sur La Societe De I Information A.F.D.I.
- Loader, B.D. 1997, Cyberspace: Politics, technology and global restructuring, londen and New York: Routlege.
- Shahan T. D, 2007, The World Semmit on International Society And the Future of Internet Govermance, Vol X, Comp. L. Rev&Tech.Jpurnal,
- Tabatabaei, Seyed Alireza, 2018,"Situational Prevention Policy on Cyber Crime within the Framework of Clark's Techniques with Emphasis on the Legal Systems of Iran and India" Freedom of Speech and Expression, Progressive Education Society's, the 19(1) a, p 6- 14.
- Von Arx K.G ICANN-Now and Then: ICANNS Reform and its Problem duke L. &Tech.rev.2003 www.law.duke.edu/journals/dltr/articles/pdf/2003DLRT 0007.pdf)
- http://www.defence.gov Department of defence strategy for operating in cyberspace, July 2011, available pdf.
- www.khamenei.ir
- www.majazi.ir
- www.afkarpress.ir
- www.itu.int
- www.irtf.org
- www.ietf.org
- www.iab.org
- www.internet society.org
- https://en.unesco.org
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
, Seyed Ali Reza, Kabi Nasab , Abbas.(2025) The Governance of Cyberspace and the Juridical Rule of "Nafy al-Sabil" (Denying the Domination of Unbelievers over Believers) with an Emphasis on the Requirements of the Islamic Republic of Iran. Ma`rifat-e Siasi, 10(2), 71-94
Seyed Ali Reza ; Abbas Kabi Nasab ."The Governance of Cyberspace and the Juridical Rule of "Nafy al-Sabil" (Denying the Domination of Unbelievers over Believers) with an Emphasis on the Requirements of the Islamic Republic of Iran". Ma`rifat-e Siasi, 10, 2, 2025, 71-94
, S, Kabi Nasab , A.(2025) 'The Governance of Cyberspace and the Juridical Rule of "Nafy al-Sabil" (Denying the Domination of Unbelievers over Believers) with an Emphasis on the Requirements of the Islamic Republic of Iran', Ma`rifat-e Siasi, 10(2), pp. 71-94
