Pages:
161-183
Receive Date: 2025/02/24
Accept Date: 2025/02/24
Abstract:
The periods of intellectual-political trends in the first decade of Iran’s Revolution can be divided into two: the period of active trends during the first three years after the victory of the Revolution which represent the same campaigning trends that existed before the Revolution and these were “Islamic”, “national”, “leftist”, “eclectic”, and “critical of modernity”; the period from 1360 and on in which all trends except the Islamic one, were gradually isolated or dissolved, thus losing their influence in the political arena, or having less influence. In the second period, the political arena was basically under the control of the Islamic trend. These ups and downs, and continuation or isolation are ascribed to the relationship of each of these trends with the elements of Iranian national identity. “Iranianism” (consisting of such components as Persian language, Iranian etiquette, and … particularly political independence) along with “Shi‛ism” were two fundamental and interconnected factors of the Iranian identity after Safavid period. Each of these trends either lasted or was omitted, and isolated depending on the scale of their relationship with and sensitivity to these components of identity.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :هویت ملی و جریانهای انقلاب اسلامی (نقش هویت ملی ایرانیان در فراز و فرود جریانهای فکری ـ سیاسی دههی اول جمهوری اسلامی)
Abstract:
جریان های فکری، سیاسی دههی اول انقلاب، به دو مقطع قابل تقسیم است: جریان های فعّال در سه سال اول پیروزی انقلاب، که به نوعی ادامهی همان جریان های مبارز قبل از انقلاب می باشند، عبارتند از: «اسلامی»، «ملی»، «چپ»، «التقاطی» و «منتقد مدرنیته»؛ و از سال 1360 به بعد، به جز جریان «اسلامی»، سایر جریان ها به تدریج به انحلال یا انزوا رفتند. قدرت تأثیرگذاری خود را در صحنهی سیاسی از دست داده، یا تأثیرشان کم شد. در این دوره، عرصهی سیاسی عمدتاً در اختیار جریان اسلامی قرار گرفت. علت این فراز و فرود، و بقاء یا انزوا نسبتی بود که هر یک از جریان ها با عناصر هویت ملی ایرانی برقرار کرده بودند. «ایرانیت» (با مؤلفه هایی چون زبان فارسی، آداب و رسوم ایرانی و ... به ویژه استقلال سیاسی) در کنار «تشیع»، دو عنصر اساسی و درهم تنیدهی هویت ایرانی پس از دورهی صفویه بوده اند. هر یک از جریان ها به میزان ارتباط و حساسیت نسبت به این عناصر هویتی، باقی یا حذف و منزوی شدند.
References:
- آبراهاميان، يرواند، ايران بين دو انقلاب، ترجمه كاظم نيرومند، حسن شمسآوري و محسن مديرشانهچي، چ سوم، تهران، مركز، 1379.
- ابوالحسني (منذر)، علي، کارنامةشيخ فضلالله نوري، پرسشها و پاسخها، تهران، عبرت، 1380.
- الويري، محسن، زندگي فرهنگي و انديشه سياسي شيعيان از سقوط بغداد تا ظهور صفويه، تهران، دانشگاه امام صادق، 1384.
- بياني، شيرين، دين و دولت در ايران عهد مغول، تهران، مرکز نشر دانشگاهي، ج 2، چ2، 1381.
- جبهه ملي به روايت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسي اسناد تاريخي، ج1، 1379.
- جعفريان، رسول، جريانها و سازمانهاي مذهبي ـ سياسي ايران سالهاي 1357ـ1320، قم، مؤلف، چ6، 1385.
- ـــــ ، ميزگرد «سير تحول تاريخي هويت ملي در ايران از اسلام تا امروز»، مطالعات ملي، ش 5، پائيز 1379.
- جوادزاده، عليرضا، «بررسي نوشتههاي غربي دربارة موضع و نقش حوزة علميه قم در انقلاب اسلامي، با تکيه بر معيارهاي تاريخي»، آموزه 9: غرب و انقلاب اسلامي، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1387.
- خسروپناه، عبدالحسين، جريانشناسي فکري ايران معاصر، چ دوم،قم،مؤسسه فرهنگي حکمت نوين اسلامي، 1389.
- دارابي، علي، جريانشناسي سياسي در ايران، چ دوم، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، 1388.
- رجايي، فرهنگ، مشكلة هويت ايرانيان امروز: ايفاي نقش در عصر يك تمدن و چند فرهنگ، چ دوم، تهران،ني، 1383.
- رهدار، احمد، «گفتارهاي پريشان»، 15 خرداد، دوره سوم، ش 12، تابستان 1386.
- صالح، محسن، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامي، 8 ج، 1385.
- امام خميني، صحيفة امام، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني، ج 20، 1379.
- طبري، احسان، کژ راهه: خاطراتي از تاريخ حزب توده، چ دوم، تهران، اميرکبير، 1366.
- عميد، حسن، فرهنگ عميد، تهران، کتابخانه ابن سينا، 1337.
- فورن، جان، مقاومت شكننده: تاريخ تحولات اجتماعي ايران، از سال 1500ميلادي مطابق با 879 شمسي تا انقلاب، ترجمه احمد تدين، تهران، خدمات فرهنگي رسا، چ 4، 1377.
- كدي، نيكي، ريشههاي انقلاب ايران، ترجمه عبدالرحيم گواهي، چ سوم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، 1381.
- کريم، مجتهدي، آشنايي ايرانيان با فلسفههاي جديد غرب، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي و مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران، 1379.
- مطهري، مرتضي، مجموعه آثار، ج14، تهران و قم، صدرا.
- معين، محمد، فرهنگ فارسي (متوسط)، چ چهارم، تهران، اميرکبير، 1360.
- ميرسليم، مصطفي (زيرنظر)، جريانشناسي فرهنگي بعد از انقلاب اسلامي ايران (1380ـ1357)، تهران، مرکز بازشناسي اسلام و ايران، 1384.
- نجفي، موسي، تكوين و تكون هويت ملي ايرانيان، تهران، مؤسسه فرهنگي دانش و انديشه معاصر،
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Javadzadeh, Alireza.(2025) National Identity and Trends in the Course of Islamic Republic (The Role of Iranians’ National Identity in Ups and Downs of Intellectual - Political Trends in the First Decade of Islamic Republic). Ma`rifat-e Siasi, 2(2), 161-183
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Alireza Javadzadeh."National Identity and Trends in the Course of Islamic Republic (The Role of Iranians’ National Identity in Ups and Downs of Intellectual - Political Trends in the First Decade of Islamic Republic)". Ma`rifat-e Siasi, 2, 2, 2025, 161-183
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Javadzadeh, A.(2025) 'National Identity and Trends in the Course of Islamic Republic (The Role of Iranians’ National Identity in Ups and Downs of Intellectual - Political Trends in the First Decade of Islamic Republic)', Ma`rifat-e Siasi, 2(2), pp. 161-183
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Javadzadeh, A. National Identity and Trends in the Course of Islamic Republic (The Role of Iranians’ National Identity in Ups and Downs of Intellectual - Political Trends in the First Decade of Islamic Republic). Ma`rifat-e Siasi, 2025; 2(2): 161-183