معرفت سیاسی، سال اول، شماره دوم، پیاپی 2، پاییز و زمستان 1388، صفحات 101-125

    درآمدی بر وظایف دولت دینی در برابر دین و اعتقادات مردم

    نوع مقاله: 
    ترویجی
    نویسندگان:
    ابوالقاسم فاتحی / استاديار گروه علوم اجتماعي دانشگاه اصفهان / Fatehi.ab@gmail
    محمدجواد ابوالقاسمی / دانشجوي دكتري دانشكده علوم حديث، رشتة معارف اسلامي / Mj-abolghasemi@yahoo.com
    چکیده: 
    این مقاله با روشی توصیفی ـ تحلیلی و با روش کتابخانه ای، با هدف بررسی برخی از مهم ترین وظایف دولت دینی در برابر دین و اعتقادات مردم تدوین یافته است. پرسش اساسی این است که، مهم ترین وظایف دولت دینی در برابر دین و اعتقادات مردم چیست؟ در پاسخ به این سئوال، از زمان تشکیل حکومت در اسلام تاکنون، دیدگاه های متفاوت و گاه متضادی مطرح شده که ریشه‌ی همه‌ی آنها در دو دیدگاه عمده خلاصه می شود: دیدگاهی که اسلام را مساوی با دین، و دولت و جهاد را ابزاری برای گسترش دین و دولت ـ هردو ـ می داند و دیدگاهی که اسلام را مساوی دین و جهاد (توأمان) می داند و دولت را ابزار گسترش جهاد و دین مطرح کرده است. نقطه‌ی مشترک دو دیدگاه این است که، دولت در برابر فرهنگ، دینی مردم مسئول نقطه‌ی افتراق آن دو این است که دیدگاه اول، دولت و دین را دارای منشأ الهی می داند اما دیدگاه دوم، به اعتبار اینکه دولتْ پدیده ای تاریخی و بشری است و باید به صورت ابزار در خدمت دین و فرهنگ باشد، خاستگاه و منشأ دولت را لزوماً دینی نمی داند.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    An Introduction to the Religious State's Duties before People's Religion and Beliefs
    Abstract: 
    The present article uses a descriptive-analytical method as well as library survey to investigate some of the most important duties of religious state before people's religion and beliefs. The main question is as follows: "What is the most important duty of the religious state before people's religion and beliefs?" There have been different – sometimes opposite – views in answering this question, all of which rooted in two major views: (a) the view regarding Islam as equal to religion and the state and the holy war as tools for expansion of both religion and state; and (b) the view regarding Islam as equal to both religion and the holy war (simultaneously) and the state as the tool for expansion of religion and the holy war. The common point of the two views is that the state is responsible before people's religious culture, and the distinction between them is that the former regards a divine origin for both the state and religion but the latter does not necessarily believe in a divine origin for the state due to the state being a historical and human phenomenon which must be a tool at the service of religion and culture.
    References: 
    References: 
    • ـ نهج البلاغه، ترجمة صبحي صالح قم، مؤسسه دارالهجره، چ پنجم، 1412.
    • ـ آمدي، عبدالواحد‌بن محمد تميمى، غررالحكم و دررالكلم، شرح و ترجمة جمال‌الدين محمد خوانساري، تهران، دانشگاه تهران، 1376، ج2.
    • ـ ابي جعفر الصدوق، عيون اخبار الرضا، ترجمة محمدتقي اصفهاني، قم، طوس، بي‌تا.
    • ـ افروغ, عماد، «حدود دخالت دولت در امور ديني»، فصل‌نامه شوراي فرهنگ عمومي، ش 34،
    • ـ امام خميني، آيين انقلاب اسلامي، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني، چ سوم، 1374.
    • ـ امام خميني، ولايت فقيه، تهران، امير كبير، 1357.
    • ـ جوادي آملي، عبدالله، وحي و رهبري، تهران، انتشارات الزهرا، چ سوم، 1368.
    • ـ جوادي آملي، عبدالله، ولايت فقيه، قم، اسراء، 1378.
    • ـ حراني، ابن شعبه، تحف العقول، ترجمه احمد جنتي، تهران، چاپ و نشر بين‌الملل، 1384.
    • ـ راغب اصفهاني، مفردات، دفتر نشر كتاب، چ دوم، 1404.
    • ـ زنجاني، عميد، فقه سياسي، تهران، امير كبير، 1377.
    • ـ سروش، محمد، دين و دولت در انديشه اسلامي، قم، دفتر تبليغات، 1378.
    • ـ صاحبي، محمدجواد،«قلمرو مسئوليت دولت در برابر دين»، فصل‌نامه شوراي فرهنگ عمومي، ش 34،
    • ـ فيرحي، داوود، «جهت‌گيريهاي جديد دولت و دين در دهه سوم انقلاب»، فصل‌نامه شوراي فرهنگ عمومي، ش 34،
    • ـ مصباح يزدي، محمدتقي، نظريه سياسي اسلام، جلسه بيست و چهارم، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1378.
    • ـ مطهري، مرتضي، جهان بيني اسلام، وحي و نبوت، قم، صدرا، 1371.
    • ـ مطهري، مرتضي، سيري در نهج البلاغه، قم، صدرا، 1368.
    • ـ نائيني، محمدحسين، تنبيه الامة و تنزيه الملة (حکومت از نظر اسلام)، تهران،‌ مركز اسناد انقلاب اسلامي، 1386.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    فاتحی، ابوالقاسم، ابوالقاسمی، محمدجواد.(1388) درآمدی بر وظایف دولت دینی در برابر دین و اعتقادات مردم. دو فصلنامه معرفت سیاسی، 1(2)، 101-125

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    ابوالقاسم فاتحی؛ محمدجواد ابوالقاسمی."درآمدی بر وظایف دولت دینی در برابر دین و اعتقادات مردم". دو فصلنامه معرفت سیاسی، 1، 2، 1388، 101-125

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    فاتحی، ابوالقاسم، ابوالقاسمی، محمدجواد.(1388) 'درآمدی بر وظایف دولت دینی در برابر دین و اعتقادات مردم'، دو فصلنامه معرفت سیاسی، 1(2), pp. 101-125

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    فاتحی، ابوالقاسم، ابوالقاسمی، محمدجواد. درآمدی بر وظایف دولت دینی در برابر دین و اعتقادات مردم. معرفت سیاسی، 1, 1388؛ 1(2): 101-125