معرفت سیاسی، سال سیزدهم، شماره اول، پیاپی 25، بهار و تابستان 1400، صفحات 5-22

    نقش قدرت و مصلحت در تنظیم منافع دولت اسلامی در سیاست خارجی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    هادی شجاعی / دکتری علوم سیاسی، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی / shojaeehadi4@gmail.com
    چکیده: 
    دولت اسلامی سیاست خارجی را در چهارچوب منفعت گرایی حقیقت گرایانه و با توجه به آرمان ها و ارزش های نفس الامری دنبال می کند؛ هرچند که در پیگیری حقایق به واقعیت های موجود نیز توجه می کند. با توجه به محدودیت توانمندی های دولت و تزاحم میان منافع گوناگون در مرحله‌ی اجرا، این سؤال اساسی مطرح می شود که منفعت ورزی دولت در سیاست خارجی با توجه به چه معیارها و ملاکاتی تعدیل و تنظیم می شود؟ پاسخ به این سؤال می تواند تا حدود زیادی تصویر الگوی منافع دولت اسلامی در سیاست خارجی را از ابهام خارج سازد. این پژوهش در پاسخ به این سؤال، با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، این انگاره را مطرح می کند که کنش سیاست خارجی دولت در پیگیری منافع، از یک.سو وابسته به کمیت و کیفیت منابعی است که واحد سیاسی در اختیار دارد و می توان از آن به توان طبیعی تعبیر کرد؛ و از سوی دیگر، وابسته به مصالحی است که تحقق هر کنش برای واحد مزبور به دنبال دارد. بنابراین، توان طبیعی و مصلحت، دو عنصر تعدیل کننده و تنظیم کننده‌ی منفعت ورزی دولت هستند.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Role of Power and Expediency in Regulating the Islamic Government's Interests in Foreign Policy
    Abstract: 
    Islamic government pursues its foreign policy within the framework of realistic utilitarianism and based on the noumenal ideals and values ; however, while looking for facts, it also pays attention to the existing realities. Given the limitations in the government's capabilities and the conflict between various interests in the implementation phase, the present research deals with the fundamental question about the criteria based on which government's interest in foreign policy is set. Answering this question can largely clarify Islamic government’s interest pattern in foreign policy. In response to this question, using descriptive-analytical method, this research suggests that government’s foreign policy on the pursuit of interests, on the one hand, depends on the quantity and quality of resources that the political unit possess and that can be interpreted as natural power. On the other hand, it depends on the expediency that follows the realization of any action for the political unit. Therefore, natural power and expediency are the two factors that modify and regulate the government’s interests.
    References: 
    References: 
    • ابن‌منظور، محمد بن مكرم‏، 1414ق، لسان العرب، بیروت، دارالفکر.
    • ايزدهي، سجاد، 1393، مصلحت در فقه سياسي شيعه، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • باربر، جيمز و مايكل اسميت، 1381، ماهيت سياست‌گذاري خارجي در دنياي وابستگي متقابل كشورها، ترجمه حسين سيف‌زاده، تهران، قومس.
    • بازرگان، مهدي، 1377، آخرت و خدا هدف بعثت انبيا، تهران، رسا.
    • بدليسى، ادريس‌بن‌حسام‌الدين، 1387، قانون شاهنشاهى، تهران، مركز نشر ميراث مكتوب.
    • حسيني خامنه‌ای، سيدعلی، بی‌تا، لوح فشرده حدیث ولایت (مجموعه بیانات مقام معظم رهبری)، قم، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
    • http://farsi.khamenei.ir/speech-content
    • جمعي از محققان، 1389، فرهنگ‌نامه اصول فقه، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1379، تفسیر تسنيم، قم، اسراء.
    • ـــــ ، 1389، ولايت فقيه؛ ولايت فقاهت و عدالت، قم، اسراء.
    • ـــــ ، 1394، نسبت دين و دنيا، قم، اسرا.
    • خوئی، ابوالقاسم، 1378، محاضرات في اصول الفقه، تقریر محمداسحاق الفياض، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
    • دهقاني فيروزآبادي، جلال، 1390، «نظريه اسلامي سياست خارجي: چارچوبي براي تحليل سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران»، روابط خارجي، ش9، ص7-48.
    • رافعي، مصطفى صادق، 1964م، الاسلام نظام الانساني، قاهره، المجلس الأعلى للشئون الاسلاميه.
    • رضوانی، علی، 1392، «شاخص‌های تقدیم اهم بر مهم در تزاحم‌های اخلاقی»، معرفت اخلاقی، ش13، ص5-18.
    • شيرازى، محمدبن‌ابراهيم صدرالدين، 1360، اسرار الآيات و انوار البينات‏، تهران، انجمن اسلامي حكمت و فلسفه اسلامي.
    • ـــــ ، 1380، ‏المبدأ و المعاد، تصحيح جلال‌الدين آشتياني، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
    • ـــــ ، بي‌تا، الحاشية على إلهيات الشفاء، قم، بیدار.
    • صالح‌پور، جهانگیر، 1378، «امام خمینی: فقیه دوران گذار؛ از فقه جواهری تا فقه المصلحه»، كیان، ش۴۶، ص26-37.
    • طباطبائي، محمدحسين، 1374، ترجمه تفسير الميزان، ترجمه محمدباقر موسوى همدانى، قم، جامعه مدرسين حوزه علميه قم.
    • طوسی، محمدبن‌حسن، 1387، المبسوط في الفقه الاماميه، محقق محمدباقر بهبودی، تهران، مکتبة المرتضویه.
    • عسكرى، حسن‌بن‌عبدالله، 1400ق، ‏فروق اللغه، بيروت، دار‌ الآفاق الجديده.
    • فارابي، ابونصر، 1405ق، فصول المنتزعه، تحقيق دكتر فوزي متري نجار، تهران، المكتبة الزهراء.
    • لبان، ابراهيم عبدالمجيد، 1950م، الفلسفة و المجتمع الاسلامي، قاهره، مكتبة النهضة المصريه.
    • مصباح یزدی، محمدتقی، 1384، آموزش عقايد، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • ـــــ ، 1388، پيش‌زمينه‌هاي مديريت اسلامي، قم، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • ـــــ ، 1391الف، نظريه حقوقي اسلام، قم، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • ـــــ ، 1391ب، حقوق و سياست در قرآن، قم، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مطهري، مرتضي، 1377، مجموعه آثار، تهران، صدرا.
    • مظفر، محمدرضا، 1384، اصول فقه، ترجمه محسن غرويان و علي شيرواني، قم، دارالفکر.
    • مورگنتا، هانس جي، 1374، سياست ميان ملت‌ها، ترجمه حميرا مشيرزاده، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
    • موسوي خميني، سيدروح‌الله، 1421ق، کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني.
    • نراقی، احمدبن‌محمدمهدی، 1417ق، عواید الایام، قم، دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم.
    • هالستي، كي. جي، 1390، مباني تحليل سياست بين‌الملل، ترجمه بهرام مستقيمي و مسعود طارم سري، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    شجاعی، هادی.(1400) نقش قدرت و مصلحت در تنظیم منافع دولت اسلامی در سیاست خارجی. دو فصلنامه معرفت سیاسی، 13(1)، 5-22

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    هادی شجاعی."نقش قدرت و مصلحت در تنظیم منافع دولت اسلامی در سیاست خارجی". دو فصلنامه معرفت سیاسی، 13، 1، 1400، 5-22

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    شجاعی، هادی.(1400) 'نقش قدرت و مصلحت در تنظیم منافع دولت اسلامی در سیاست خارجی'، دو فصلنامه معرفت سیاسی، 13(1), pp. 5-22

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    شجاعی، هادی. نقش قدرت و مصلحت در تنظیم منافع دولت اسلامی در سیاست خارجی. معرفت سیاسی، 13, 1400؛ 13(1): 5-22