علل گرایش به مکتب مارکسیسم از منظر متفکران اسلامی
نوع مقاله:
پژوهشی
نویسندگان:
✍️ سعید باغستانی
/ استادیار گروه علوم سیاسی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / sbaghestani598@gmail.com
/ استادیار گروه علوم سیاسی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / sbaghestani598@gmail.comچکیده:
مکتب «مارکسیسم» در اواخر قرن نوزده و ابتدای قرن بیستم با تلاش های کارل مارکس و فردریش انگلس اعلام موجودیت کرد و پس از چندی توانست به اصلی ترین رقیب نظام سرمایه داری تبدیل شود و افراد زیادی را به خود جذب کند. پژوهش حاضر به دنبال آن است که با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، عوامل گرایش مردم به مکتب مارکسیسم را از منظر متفکران اسلامی واکاوی کند. یافته های این تحقیق نشان می دهد علل گرایش به مارکسیسم را با توجه به انواع سه گانه آن (مارکسیسم کلاسیک، مارکسیسم ارتدوکس و مارکسیسم جدید) که در طول تاریخ ظهور پیدا کرده است، می توان در سه سطح فکری، اقتصادی و سیاسی بررسی و ارزیابی کرد.
کلمات کلیدی:
Article data in English (انگلیسی)
Title:
The Causes of the Tendency to Marxism from the Point of View of Islamic Thinkers
Abstract:
"Marxism" declared its existence in the late 19th century and early 20th century with the efforts of Karl Marx and Friedrich Engels, and after a while it was able to become the main competitor of the capitalist system and attract many people. Using the descriptive-analytical method, the current research seeks to analyze the factors of people's tendency towards Marxism from the perspective of Islamic thinkers. The findings show that the causes of the tendency to Marxism can be studied and evaluated in three intellectual, economic and political levels, according to its three types (classical Marxism, orthodox Marxism and new Marxism) that have emerged throughout history.
Keywords:
References:
References:
- انگلس، فردريش، 1359، اصول کمونيسم، تهران، بي‌نا.
- ـــــ ، 1381، آنتي دورينگ، ترجمة آرش پيشاهنگ، تهران، جامي.
- آشوري، داريوش، 1386، دانشنامه سياسي، تهران، مرواريد.
- آيتي، عطا، 1386، «اسناد: پنجاه و سه نفر»، تاريخ معاصر ايران، ش 42، ص 245ـ262.
- برژينسکي، زبيگنيو، 1371، شکست بزرگ، ترجمة سيروس سعيدي، تهران، اطلاعات.
- بشيريه، حسين، 1376، تاريخ انديشه‌هاي سياسي در قرن بيستم؛ انديشه‌هاي مارکسيستي، تهران، نشر ني.
- بورژن، ژرژ و پير ريمبر، 1342، سوسياليسم، ترجمة منصور مصلحي، تهران، کتاب‌هاي جيبي.
- بيات، عبدالرسول و ديگران، 1381، فرهنگ واژه‌ها، قم، مؤسسة انديشه و فرهنگ ديني.
- بيانات رهبر معظم انقلاب، در: khamenei.ir
- بي‌نام، 1363، «عوامل موفقیت نسبی مارکسیسم»، پاسدار اسلام، ش 31، ص 40ـ43.
- تروتسکي، لئون، 1360، تاريخ انقلاب روسيه، ترجمة سعيد باستاني، تهران، فانوسا.
- توحيدفام، محمد و اكرم صالحي، 1393، «بازانديشي تئوريک و عملي کمونيسم در فروپاشي شوروي»، تحقيقات حقوق خصوصي و كيفري، ش 21، ص 51ـ70.
- خامه‌اي، انور، 1375، آيا فروپاشي شوروي اجتناب‌پذير بود؟، تهران، خدمات فرهنگي رسا.
- خطيبي، عذرا، 1370، سرگذشت مارکسيسم از فراز آغاز تا نشيب انجام، تهران، رامين.
- رابرتسون، ديويد، 1375، فرهنگ سياسي معاصر، ترجمة عزيز کياوند، تهران، البرز.
- راسل، برتراند، 1362، بلشويسم از تئوري تا عمل، تهران، کتاب تهران.
- رايت ميلز، چارلز، 1379، مارکس و مارکسيسم، ترجمة محمد رفيعي مهرآبادي، تهران، خجسته.
- رحيمي، غلامرضا، 1391، نگرشي نو بر واژه‌هاي سياسي انقلاب اسلامي ايران، قم، شکوفه ياس.
- رني، آستين، 1374، حکومت: آشنايي با علم سياست، ترجمه ليلا سازگار، تهران، نشر دانشگاهي.
- ژيد، شارل و شارل ريست، 1347، تاريخ عقايد اقتصادي، ترجمة کريم سنجابي، تهران، دانشگاه تهران.
- سدي‌يو، رنه، 1366، تاريخ سوسياليسم‌ها، ترجمة عبدالرضا هوشنگ مهدوي، تهران، نشر نو.
- سعادت، عوضعلي، 1396، تحولات سياسي تاريخ معاصر افغانستان، کابل، بنياد انديشه.
- طبري، احسان، 1367، کژراهه، تهران، اميرکبير.
- ـــــ ، 1368، شناخت و سنجش مارکسيسم، تهران، اميرکبير
- عمراني، حيدرقلي، 1376، کمونيسم، تهران، اطلاعات.
- فايجس، اورلاندو، 1388، تراژدي مردم: انقلاب روسيه 1891ـ1924، ترجمة احد عليقليان، تهران، نشر ني.
- فيلد، ليتل و هنري ويلسون، 1388، تاريخ اروپا، ترجمة فريده قره‌چي‌داغي، تهران، وزارت فرهنگ و آموزش عالي.
- لنين، ولاديمير، 1395، چه بايد کرد؟، ترجمة مازيار رازي، بي‌جا، شرکت کتاب.
- مارکس، کارل، 1360، نقد برنامه گوتا، ترجمه ع. م، تهران، پژواک.
- ـــــ ، 1398، دربارة مسأله يهود گامي در نقد فلسفه حق هگل، ترجمة مرتضي محيط، تهران، اختران.
- ـــــ و فردريش انگلس، 1385، مانيفست حزب کمونيست، ترجمة محمد پورهرمزان، بي‌جا، حزب توده ايران.
- مديرشانه‌چي، محسن، 1388، پنجاه سال فراز و فرود حزب تودة ايران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامي.
- مرادي، مسعود، 1395، تاريخ اروپا از جنگ جهاني اول تا پايان قرن بيستم، تهران، به‌نگار.
- مطهري، مرتضي، 1387، نقدي بر مارکسيسم، تهران، صدرا.
- موسوی برازجانی، سیدمحمدتقی و محتشم محمدی، 1402، «بررسی عوامل ظهور و گسترش ادبیات چپ مارکسیستی در ایران، ادبیات پارسی معاصر، ش 1، ص 103ـ 126.
- وسلسنکي، ميخائيل، 1364، نومانکلاتورا، تهران، اميرکبير.
- هيوود، اندرو، 1387، مفاهيم کليدي در علم سياست، ترجمة عباس کاردان و حسن سعيدکلاهي، تهران، علمي و فرهنگي.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
باغستانی، سعید، مهوشی، رضا.(1402) علل گرایش به مکتب مارکسیسم از منظر متفکران اسلامی. دو فصلنامه معرفت سیاسی، 15(1)، 59-78
سعید باغستانی؛ رضا مهوشی."علل گرایش به مکتب مارکسیسم از منظر متفکران اسلامی". دو فصلنامه معرفت سیاسی، 15، 1، 1402، 59-78
باغستانی، سعید، مهوشی، رضا.(1402) 'علل گرایش به مکتب مارکسیسم از منظر متفکران اسلامی'، دو فصلنامه معرفت سیاسی، 15(1), pp. 59-78
